Lào Cai Online – Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo Luật Dân số với hàng loạt chính sách khuyến sinh lần đầu được đề xuất, trong đó nổi bật là gói hỗ trợ hơn 151 tỉ đồng dành riêng cho các gia đình chỉ có hai con gái và 650 tỉ đồng cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi. Những biện pháp này được kỳ vọng góp phần kéo mức sinh đang tụt dốc và điều chỉnh chênh lệch giới tính khi sinh tại Việt Nam.
Mức sinh thấp kỷ lục, giới tính mất cân bằng nghiêm trọng
Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2024, trung bình mỗi phụ nữ Việt Nam chỉ sinh 1,91 con – thấp nhất kể từ khi số liệu quốc gia được ghi nhận. Cùng lúc, tỷ số giới tính khi sinh lên tới 111,4 bé trai/100 bé gái. Nếu xu hướng này không đảo chiều, đến năm 2039, cả nước có thể thừa 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi 15–49, và con số dự báo tăng lên 2,5 triệu vào năm 2059.
Quảng Cáo
Hệ lụy được cảnh báo là gia tăng kết hôn muộn, phương thức kết hôn xuyên biên giới, cũng như nguy cơ buôn bán phụ nữ, trẻ em và bạo lực giới. Bên cạnh đó, viễn cảnh già hóa dân số nhanh hàng đầu thế giới đòi hỏi hệ thống dịch vụ y tế và an sinh phải gánh thêm áp lực lớn.
Quảng Cáo
Để khắc phục, Bộ Y tế đề xuất nhiều ưu đãi tài chính:
Hỗ trợ tiền mặt hoặc hiện vật cho gia đình chỉ sinh hai con gái (dự toán 151 tỉ đồng).
Thưởng tiền cho phụ nữ sinh đủ hai con, đặc biệt là sinh đủ trước 35 tuổi (650 tỉ đồng).
Tăng thêm một tháng nghỉ hưởng chế độ thai sản cho sản phụ sinh con thứ hai (1.312 tỉ đồng).
Cho chồng nghỉ thêm năm ngày khi vợ sinh con (147 tỉ đồng).
Hỗ trợ chi phí khám thai định kỳ, học phí mầm non, sàng lọc trước sinh và sơ sinh, tổng kinh phí khoảng 3.000 tỉ đồng.
Bộ Y tế khẳng định nguồn lực ngân sách là cần thiết để tạo “cú hích” hành vi sinh đủ hai con, đồng thời xóa bỏ tâm lý trọng nam, hướng tới cân bằng giới tính bền vững.
Tại phiên thẩm định do Bộ Tư pháp chủ trì mới đây, đại diện Bộ Công an bày tỏ lo ngại khái niệm “gia đình sinh con một bề” – chỉ có hai con gái – có thể gây hiểu lầm. Cơ quan này đề nghị luật hóa định nghĩa cụ thể để tránh vướng mắc khi triển khai. Ngoài ra, Bộ Công an lưu ý quy định sàng lọc trước sinh và sơ sinh đã nằm trong gói dịch vụ y tế cơ bản do ngân sách chi trả, nên không giao cho địa phương tự quyết ưu đãi tài chính.
Một số thành viên Hội đồng thẩm định cũng kiến nghị bổ sung khái niệm “già hóa dân số”, cập nhật chính sách hỗ trợ vô sinh, hiếm muộn và bảo đảm đồng bộ hóa với Nghị quyết 21 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác dân số giai đoạn mới.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh yêu cầu cơ quan soạn thảo tiếp thu đầy đủ ý kiến, bảo đảm hài hòa các mục tiêu về quy mô, cơ cấu và chất lượng dân số. Dự thảo Luật Dân số dự kiến trình Chính phủ trong quý IV/2025, sau đó gửi Quốc hội xem xét, thông qua.
Nếu các gói hỗ trợ tài chính được Quốc hội phê duyệt, đây sẽ là lần đầu tiên Việt Nam áp dụng chính sách ưu đãi trực tiếp cho gia đình sinh hai con gái và phụ nữ sinh đủ hai con trước tuổi 35 – bước ngoặt trong chiến lược điều chỉnh mức sinh và giải quyết mất cân bằng giới tính kéo dài nhiều năm qua.
Quảng Cáo Liên Quan
