Nghị quyết 71 mở ra kỷ nguyên mới cho giáo dục nghề nghiệp

Mở ra kỷ nguyên mới cho giáo dục nghề nghiệp

Trao đổi với Báo Giáo dục và Thời đại, Tiến sĩ Đặng Nguyên Mạnh – Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình (tỉnh Hưng Yên) nhấn mạnh, Nghị quyết số 71-NQ/TW (Nghị quyết 71) của Bộ Chính trị là một nghị quyết mang tính lịch sử.

Đặc biệt, với giáo dục nghề nghiệp (GDNN), Nghị quyết 71 đã đặt GDNN vào đúng vị trí then chốt, với những mục tiêu rất cụ thể, là lời giải cho những “nút thắt” tồn tại lâu nay và mở ra kỷ nguyên mới cho GDNN Việt Nam.

Theo ông Mạnh, điểm đột phá quan trọng nhất nằm ở chủ trương đảm bảo quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở GDNN, giúp các trường linh hoạt thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động.

Nghị quyết cũng tạo ra nền tảng pháp lý vững chắc để sắp xếp, tổ chức lại mạng lưới các cơ sở GDNN theo hướng tinh gọn, hiệu quả, tránh chồng chéo, từ đó tập trung nguồn lực đầu tư để nâng cao chất lượng đào tạo.

Đặc biệt, việc bổ sung cấp “trung học nghề” tương đương cấp trung học phổ thông không chỉ là một thay đổi kỹ thuật mà còn là một bước đi chiến lược, góp phần nâng cao vị thế của GDNN trong nhận thức xã hội.

Cùng quan điểm, ông Dương Thế Bảo – Trưởng phòng GDNN-GDTX (Sở GD&ĐT Hưng Yên) cho rằng, Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị được xem là bước ngoặt trong GDNN, hướng tới xây dựng lực lượng lao động kỹ năng cao phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Bên cạnh nội dung được đề cập ở trên, ông Bảo cho rằng, Nghị quyết 71 còn thúc đẩy mạnh mẽ mô hình liên kết Nhà trường – Doanh nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp tham gia trực tiếp vào quá trình đào tạo và chuyển giao công nghệ.

Ngoài ra, việc gắn GDNN với chuyển đổi số và chuyển đổi xanh được xem là định hướng chiến lược để Việt Nam bắt kịp xu thế toàn cầu, xây dựng lực lượng lao động có kỹ năng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Những thách thức còn tồn tại

Dù đã có nhiều bước tiến, GDNN vẫn đối mặt với những khó khăn mang tính hệ thống. Từ thực tiễn trong công tác quản lý và giảng dạy, ông Đặng Nguyên Mạnh và ông Dương Thế Bảo đều chỉ ra những rào cản chính như nhiều cơ sở GDNN có cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học đã xuống cấp, lạc hậu.

Cạnh đó, hệ thống đào tạo còn nhỏ lẻ, các ngành nghề trùng lặp, trong khi việc đào tạo nhân lực chất lượng cao chưa thực sự hiệu quả. Cơ chế gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp còn hạn chế, thiếu các quy định và chính sách rõ ràng, dẫn đến chất lượng đầu ra chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của thị trường.

Ngoài ra, nhận thức của một bộ phận người dân về vai trò của GDNN chưa đúng đắn. Tâm lý coi trọng bằng cấp vẫn còn nặng nề, khiến GDNN khó khăn trong việc tuyển sinh học sinh giỏi và thực hiện hiệu quả công tác phân luồng sau THCS và THPT.

“Việc huy động nguồn lực đầu tư, xã hội hóa cho GDNN thời gian gần đây chưa hiệu quả, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển”, Trưởng phòng GDNN-GDTX (Sở GD&ĐT Hưng Yên) cho biết thêm.

Cần giải pháp đồng bộ để hiện thực hóa mục tiêu

Nghị quyết 71-NQ/TW đã vạch ra một tầm nhìn chiến lược, một cam kết mạnh mẽ, tạo tiền đề mở ra kỷ nguyên mới cho GDNN Việt Nam. Các chủ trương đột phá về tự chủ, đầu tư, gắn kết doanh nghiệp và chuyển đổi số đã tạo ra một hành lang pháp lý và một môi trường thuận lợi để GDNN thực sự trở thành động lực phát triển.

Để hiện thực hóa tầm nhìn, định hướng đó, cả Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình và Trưởng phòng GDNN-GDTX (Sở GD&ĐT Hưng Yên) đều cho rằng, cần một loạt giải pháp đồng bộ và quyết liệt.

Thứ nhất, cần có sự đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại. Việc này không chỉ bao gồm các thiết bị thực hành mà còn cả hạ tầng số và nền tảng học liệu mở. Quan trọng hơn, việc đầu tư phải được gắn kết chặt chẽ với quy hoạch vùng và quy hoạch ngành nghề, đảm bảo mọi nguồn lực được sử dụng hiệu quả và phù hợp với nhu cầu phát triển của từng địa phương.

Thứ hai, phải chú trọng bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng cho đội ngũ giáo viên hiện tại, đặc biệt là các kỹ năng số và công nghệ mới. Đồng thời, cần xây dựng các chính sách hấp dẫn để khuyến khích các chuyên gia, kỹ sư giỏi từ doanh nghiệp tham gia vào quá trình giảng dạy.

Thứ ba, cần có các chính sách tài chính mạnh mẽ, như hỗ trợ tín dụng hoặc ưu đãi thuế, để khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào đào tạo và tiếp nhận sinh viên thực tập. Điều này không chỉ giúp người học có cơ hội việc làm mà còn đảm bảo chương trình đào tạo luôn theo sát nhu cầu thực tế của thị trường lao động.

Cuối cùng, cần có một chiến dịch truyền thông quốc gia đồng bộ để thay đổi nhận thức cộng đồng về giá trị của lao động có tay nghề. Tôn vinh các tấm gương thợ giỏi, các nghệ nhân, các kỹ sư lành nghề để tạo cảm hứng và lan tỏa giá trị của GDNN đến toàn xã hội.