Không nên bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc: Cần minh bạch để người dân tin và tự nguyện tham gia

Lào Cai Online – Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, không nên bỏ quy định bắt buộc với bảo hiểm xe máy, song cần cải cách mạnh mẽ, minh bạch hơn để chính sách thực sự đi vào đời sống, trở thành “tấm lá chắn tài chính” cho người dân khi rủi ro xảy ra.

Tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội khóa XV về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, vấn đề bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới, thường gọi là bảo hiểm xe máy bắt buộc, tiếp tục thu hút sự quan tâm của nhiều đại biểu. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là chính sách nhân văn, cần được duy trì, nhưng phải đổi mới cách thực hiện để người dân thấy được lợi ích thực chất, thay vì mua bảo hiểm chỉ để “đối phó”.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga – Ủy viên Thành ủy, Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội chuyên trách thành phố Hải Phòng cho rằng, sau nhiều năm triển khai, chính sách này vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Người dân mua bảo hiểm phần lớn do sợ bị xử phạt khi tham gia giao thông, chứ chưa coi đây là công cụ bảo vệ quyền lợi cho chính mình hay cho người bị thiệt hại trong tai nạn.

Theo bà Việt Nga, có 4 nguyên nhân chính khiến bảo hiểm xe máy chưa thực sự phát huy vai trò. Thứ nhất, công tác tuyên truyền còn hạn chế, chưa giúp người dân hiểu đúng về bản chất “bảo vệ bên thứ ba” của loại bảo hiểm này. Thứ hai, quy trình bồi thường vẫn rườm rà, mất thời gian và thiếu minh bạch khiến người dân nản lòng. Thứ ba, mức bồi thường còn thấp so với chi phí thực tế, chưa tạo được chỗ dựa tài chính vững chắc. Và cuối cùng, việc kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước còn bất cập, thiếu cơ sở dữ liệu chung, chưa đảm bảo tính công bằng và nghiêm minh.

“Thực tế có không ít vụ tai nạn, dù người gây tai nạn đã mua bảo hiểm bắt buộc, nhưng nạn nhân vẫn rất khó tiếp cận nguồn bồi thường. Chính điều đó làm giảm niềm tin và khiến người dân coi bảo hiểm như một nghĩa vụ hành chính, không phải sự bảo vệ”, bà nói.

Trước ý kiến cho rằng nên bỏ tính bắt buộc, theo Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, điều này là không nên. Bởi bản chất của bảo hiểm trách nhiệm dân sự là chính sách nhân văn, giúp bảo vệ quyền lợi của người bị thiệt hại, giảm gánh nặng tài chính cho xã hội và y tế công. Nếu bỏ tính bắt buộc, rất nhiều người sẽ không mua bảo hiểm, dẫn đến tình trạng “tự chịu trách nhiệm”, khiến người bị hại không được bồi thường, tạo ra gánh nặng cho gia đình, xã hội và cơ sở y tế công.

Tuy nhiên, theo nữ đại biểu, duy trì không có nghĩa là giữ nguyên. Chính sách chỉ thực sự hiệu quả khi được tổ chức minh bạch, thuận tiện, hiện đại và nhân văn hơn. Bà cho rằng, cần cải cách mạnh mẽ trong 6 nhóm giải pháp:

Một là, đổi mới tuyên truyền, giúp người dân hiểu rằng bảo hiểm không phải “đối phó với công an” mà là “tấm lá chắn tài chính” giúp họ và người khác vượt qua khó khăn khi rủi ro xảy ra. Hai là, đơn giản hóa và số hóa quy trình bồi thường, cho phép nộp hồ sơ điện tử, chụp ảnh hiện trường qua ứng dụng, kết nối dữ liệu giữa công an, bệnh viện và doanh nghiệp bảo hiểm để chi trả kịp thời. Ba là, nâng mức bồi thường phù hợp với chi phí y tế hiện nay, đồng thời mở rộng sang hỗ trợ pháp lý và phục hồi chức năng cho nạn nhân.

Bốn là, tăng cường kiểm tra doanh nghiệp bảo hiểm, xử lý nghiêm hành vi né tránh chi trả, thậm chí thu hồi giấy phép nếu vi phạm. Năm là, đa dạng kênh phân phối, bán qua ngân hàng, ví điện tử, bưu điện hoặc khi đăng ký, đăng kiểm phương tiện, để người dân dễ tiếp cận, quản lý tập trung và giảm gian lận. Sáu là, hỗ trợ người yếu thế như học sinh, sinh viên, người lao động nghèo, vùng sâu vùng xa, để lan tỏa tính nhân văn của chính sách.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh: “Khi người dân thấy rõ quyền lợi của mình được đảm bảo, khi thủ tục minh bạch, chi trả kịp thời, thì họ sẽ tự giác mua bảo hiểm không cần bắt buộc, cũng không cần xử phạt”.

• #bảo hiểm xe máy
• #bảo hiểm xe máy bắt buộc
• #Đại biểu Quốc hội
• #Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV