Lào Cai Online – Là người con của người Dao Tiền, dù đã rời quê lên tỉnh công tác mấy chục năm nhưng ông vẫn luôn đau đáu nỗi niềm khi nhận thấy bản sắc văn hóa của dân tộc mình có nguy cơ mai một. Nghỉ hưu trở về quê hương, ông dành thời gian, tâm huyết để gìn giữ, bảo tồn, lan tỏa những nét văn hóa đặc sắc dân tộc mình đến nhiều người và nhiều vùng miền khác nhau. Ông là Bàn Công Hiến ở xã Yên Nguyên, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang.
Về Yên Nguyên vào những ngày tháng tám, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng những cánh đồng lúa chín vàng trải dài tít tắp, hiện rõ khung cảnh thanh bình, ấm no. Ẩn sâu dưới khung cảnh tươi đẹp đó là một mạch ngầm văn hóa vẫn ngày đêm tuôn chảy bất tận, điển hình là dòng chảy văn hóa người Dao Tiền ở vùng đất này.
Advertisement
Người khơi lại mạch nguồn văn hóa Dao Tiền đặc sắc ấy là ông Bàn Công Hiến, con rể của Anh hùng Lao động Bàn Hồng Tiên năm xưa. Ông Hiến sau khi làm Bí thư Huyện ủy Chiêm Hóa, rồi Giám đốc Sở Tư pháp, nghỉ hưu, ông trở về quê hương Yên Nguyên, tiếp tục cống hiến cho Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Tuyên Quang; Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam; Hội Văn học Nghệ thuật các DTTS Việt Nam.
Xã Yên Nguyên có 16 thôn, trong đó có 3 thôn chủ yếu là đồng bào Dao sinh sống, gồm: Đồng Vàng, Cầu Mạ và Cầu Cả. Yêu quê hương, yêu bản người Dao, ông Hiến luôn thường trực ý nghĩ phải làm một cái gì đó để lưu giữ bản sắc văn hóa độc đáo của người Dao. Năm 2014 ông thành lập Đội Văn nghệ Dao tiền thôn Đồng Vàng với hơn 10 thành viên. Ông đồng thời làm đơn lên xã mở một lớp dạy chữ Dao cho các thành viên.
Advertisement
Những ngày đầu thật khó khăn. Những người nông dân quanh năm chân lấm tay bùn giờ phải làm quen với mặt chữ nho, những câu páo dung, điệu múa. Đội phải sưu tầm từng bộ quần áo cổ truyền, từng cái chuông, chũm chọe, thanh la, tù và…
Năm 2019, Đội Văn nghệ thôn Đồng Vàng phát triển thành CLB Bảo tồn văn hóa dân tộc Dao Tiền xã Yên Nguyên, với hơn 20 thành viên. Năm 2021, do tuổi cao, ông Bàn Công Hiến bàn giao CLB cho anh Bàn Xuân Đông là chủ nhiệm, song ông vẫn tham gia sinh hoạt CLB thường xuyên, đồng thời là cố vấn, hồn cốt của CLB.
Advertisement
Từ khi thành lập đến nay, CLB Văn hóa Dao Tiền thôn Đồng Vàng đã tham gia giao lưu, hội thi, hội diễn nhiều chương trình lớn của huyện, của tỉnh, toàn quốc và đều “ẵm” giải cao. Thành công của CLB đã khích lệ các thành viên rất lớn, anh chị em càng say mê tập luyện. Đỉnh cao nhất của CLB là chuyến tham gia lưu diễn tại Tây Nguyên gần nửa tháng của năm 2021, CLB Văn hóa Dao Tiền thôn Đồng Vàng đạt giải A, làm nức lòng anh chị em trong CLB. Sau thời điểm đó, số người tham gia CLB càng đông và sinh hoạt cũng đều đặn, thường xuyên hơn.
CLB duy trì sinh hoạt 2 buổi/tuần, vào tối thứ Bảy, Chủ Nhật tại Nhà Văn hóa thôn. Các thành viên được tập hát páo dung, múa các điệu múa dân tộc như cầu mùa, múa cấp sắc, múa chuông. Để nâng cao chất lượng nghệ thuật của các tiết mục văn nghệ, CLB đã mời NSƯT Lê Cường (nguyên quyền Giám đốc Đoàn Nghệ thuật Dân tộc tỉnh Tuyên Quang) bồi dưỡng cho các thành viên nâng cao phần vũ đạo và âm nhạc. Nhờ đó, các tiết mục của CLB sinh động hẳn lên và có chất nghệ thuật hơn. Ngoài các tiết mục truyền thống “Mừng Xuân”, “Cấp sắc mừng con trưởng thành”, hai tiết mục mới là múa “Niềm vui được mùa” và “Tiếng chuông gọi mùa vàng” là những tiết mục đinh của CLB…
Mạch nguồn chảy mãi
Với tình yêu văn hóa truyền thống của dân tộc mình, trong tâm khảm ông Bàn Công Hiến luôn đau đáu suy nghĩ làm sao để truyền dạy những gì mình học được thật nhiều cho thế hệ trẻ. Vì thế, ông đã tích cực đi nhiều nơi trong và ngoài huyện để tìm tòi, sưu tầm những quyển sách cổ, bài hát dân gian, thơ ca phục vụ cộng đồng người Dao. Ông đã biên soạn Đề tài “Cấp sắc 3 đèn của dân tộc Dao ở Tuyên Quang” và Đề tài “Hát páo dung giao duyên của dân tộc Dao Tiền”. Cả hai đề tài đều được Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam nghiệm thu. Ngoài ra, ông còn tham gia cùng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện sưu tầm, dịch thuật và biên soạn cuốn “Một số bài hát páo dung người Dao huyện Chiêm Hóa”; sưu tầm, biên soạn, dịch thuật hơn chục bài thơ tiếng Dao sang tiếng Việt để phổ biến lưu truyền trong vùng đồng bào dân tộc Dao sinh sống…
Năm 2023, CLB đã tổ chức 2 lớp dạy tiếng Dao cho các cháu học sinh trên địa bàn xã. Toàn bộ chương trình giáo án giảng dạy do ông Hiến biên soạn. Theo ông Hiến, dự kiến ban đầu CLB chỉ tổ chức dạy một lớp học tiếng Dao, nhưng sau vài buổi học, các cháu đăng ký đông hơn dự kiến, CLB tổ chức thêm một lớp nữa. Việc các cháu thích thú tìm hiểu về văn hóa dân tộc Dao, ông cảm thấy rất vui, điều đó càng thôi thúc ông phải cố gắng sưu tầm, biên soạn nhiều chương trình hơn nữa để trao truyền bản sắc văn hóa dân tộc Dao đến cộng đồng.
Chia tay ông Hiến, chúng tôi nhớ mãi câu nói của ông: “Người Dao mà không biết nói tiếng Dao, không biết hát páo dung, không biết phong tục người Dao thì coi như mất gốc. Vì thế, trách nhiệm của chúng ta là phải bảo tồn, gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống dân tộc mình”.
Advertisement
Advertisement
Có Thể Bạn Quan Tâm
Lào Cai Online – Trước tình hình đợt rét đậm đầu tiên trong năm ảnh hưởng mạnh đến khu vực miền Bắc, tỉnh Lào Cai đã chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống rét nhằm bảo vệ đàn gia súc, gia cầm của người dân. Tại xã Tòng Sành, huyện Bát Xát, bà Lò [...]
Lào Cai Online – Trong năm 2024, các đơn vị thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lào Cai đã huy động gần 47.000 ngày công, thực hiện nhiều hoạt động dân vận để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai và phát triển kinh tế – xã hội. Để giúp người [...]
Lào Cai Online – Vó ngựa trên cao nguyên trắng Bắc Hà không chỉ là âm thanh quen thuộc trong đời sống sinh hoạt mà còn là biểu tượng văn hóa tinh thần độc đáo của đồng bào các dân tộc nơi đây. Huyện Bắc Hà đang tận dụng giá trị di sản này để tạo [...]
Lào Cai Online – Ngày 7/12, tại khu tái định cư thôn Kho Vàng, xã Cốc Lầu (huyện Bắc Hà), Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ông Nguyễn Trọng Hài, cùng đoàn công tác của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam do ông Đỗ Chí Thanh – Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn dẫn đầu, [...]
Lào Cai Online – Ngày 7/12, tại xã Cốc Mỳ, huyện Bát Xát, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Lào Cai phối hợp cùng Hội Chữ thập đỏ TP.HCM tổ chức chương trình trao hỗ trợ sinh kế cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3. Trong đợt [...]
Lào Cai Online – Ngày 7/12, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ phối hợp Ủy ban nhân dân huyện Tam Nông tổ chức Hội thảo khoa học “Lễ hội Phết Hiền Quan – Nhận thức, giá trị và giải pháp quản lý, tổ chức”. Hội thảo có sự tham gia [...]
Lào Cai Online – Tối ngày 7/12, tại sân khấu chợ đêm – chợ Văn hóa Bắc Hà, huyện Bắc Hà đã tưng bừng tổ chức Hội thi trình diễn nghệ thuật khèn Hmông lần thứ ba. Đây là sự kiện nổi bật nằm trong khuôn khổ Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà “Nghiêng say mùa [...]
Lào Cai Online – Ngày 6/12/2024, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam huyện Văn Bàn (Lào Cai) đã phối hợp cùng huyện đoàn Xuân Trường (Nam Định) tổ chức chương trình “Đông ấm vùng cao 2024” tại xã Nậm Xây, huyện Văn Bàn. Hoạt động này nằm trong chiến dịch tình nguyện mùa đông 2024 [...]
Lào Cai Online – Theo thông tin từ Bộ Y tế, tính đến ngày 30/11/2024, Cuộc thi Sáng tác Logo ngành Dân số đã thu hút sự tham gia của gần 300 tác giả với 315 tác phẩm dự thi từ khắp các tỉnh, thành phố trên cả nước. Cuộc thi được tổ chức với mục [...]
Lào Cai Online – Trong vòng 5 năm qua, nhờ sự chú trọng triển khai các chương trình và chính sách dân tộc, kinh tế – xã hội tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi ở tỉnh Bình Thuận đã có những bước tiến đáng kể. Nhiều chỉ tiêu về phát [...]
Lào Cai Online – Trong khuôn khổ Dự án 1 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021-2030, huyện Đăk Tô (Kon Tum) đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ nhằm giải quyết tình trạng [...]
Lào Cai Online – Hơn 460 trạm y tế tuyến xã và 14 trung tâm y tế huyện được nâng cấp, xây mới; 1.703 trạm y tế được cung cấp thiết bị y tế theo nhu cầu đạt tiêu chuẩn, 97% cán bộ y tế các trạm tuyến xã trên được đào tạo và nâng [...]
Lào Cai Online – Qua trao đổi, hai bên thống nhất sự cần thiết cử cán bộ chuyên trách làm đầu mối để việc trao đổi thông tin, liên lạc giữa hai bên được kịp thời và thường xuyên, qua đó thúc đẩy hợp tác lĩnh vực y tế cùng phát triển. Sáng 5/12, Đoàn [...]
Lào Cai Online – Ngày 5/12, Hội Phụ nữ tỉnh Lào Cai phối hợp với UBND huyện Bắc Hà tổ chức chương trình truyền thông vận động với chủ đề: “Thanh thiếu niên dân tộc thiểu số tỉnh Lào Cai tiên phong thay đổi định kiến giới vì khát vọng phát triển”. Đây là một phần [...]
Lào Cai Online – Sáng ngày 5/12, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh tổ chức Hội nghị sơ kết nhằm đánh giá kết quả triển khai mô hình bảo vệ môi trường gắn với phong trào “Gia đình 5 có, 3 sạch”. Chương trình diễn ra cũng là dịp để chia sẻ các sáng kiến [...]
Lào Cai Online – Trong những năm gần đây, xu hướng du lịch đã có nhiều thay đổi khi không ít du khách lựa chọn mùa đông là thời điểm cho các chuyến đi. Nắm được xu hướng này, ngành du lịch đã đẩy mạnh các hoạt động kích cầu nhằm tăng sức hút cho [...]
Lào Cai Online – Nói đến miền Tây Bắc, không thể không nhắc tới những con đèo nổi tiếng là hùng vĩ và hiểm trở, là điểm dừng chân lý tưởng của du khách mọi miền. Và từ lâu, người ta vẫn nhắc tới danh tiếng của “Tứ đại đỉnh đèo” của miền Tây Bắc [...]
Lào Cai Online – Chiều 4/12, tại xã Tả Phời, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức Hội nghị tổng kết mô hình “Cha mẹ đồng hành cùng con nói không với tảo hôn” tại xã. Dự hội nghị có lãnh đạo Ban Dân tộc tỉnh, Hội Phụ nữ thành phố Lào Cai, cấp [...]
Lào Cai Online – UNESCO chính thức ghi danh di sản Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam vào Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Vào hồi 9h47′ ngày 04/12/2024 giờ địa phương (19h47′ giờ Hà Nội), tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên [...]
Lào Cai Online – Hội nghị quốc tế về Du lịch Nông thôn lần thứ nhất sẽ thảo luận và định hướng các chính sách phát triển du lịch nông thôn bền vững, đảm bảo phân phối công bằng lợi ích du lịch, tạo việc làm, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, [...]