Khám phá Lễ Cầu mùa của người Dao Lô Gang: Nét văn hóa tâm linh độc đáo

Theo dõi Lào Cai Online trên Youtube

Lào Cai Online – Lễ Cầu Mùa của người Dao Lô Gang tại huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang là một nghi lễ truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Với ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nghi lễ này đã được duy trì qua nhiều thế hệ và đang được địa phương chú trọng bảo tồn, phát huy nhằm gắn kết với phát triển du lịch.

Xã Vân Sơn là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số, trong đó người Dao Lô Gang chiếm phần lớn. Nơi đây nổi tiếng với nhiều phong tục tập quán đặc sắc như lễ cấp sắc, hát Páo Dung, và đặc biệt là Lễ Cầu Mùa – một nghi lễ quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của bà con.

Hàng năm, lễ hội được tổ chức từ tháng 11 âm lịch năm trước đến tháng 2 âm lịch năm sau. Đây là thời điểm người dân gửi gắm ước nguyện về một năm mưa thuận, mùa màng tươi tốt, đời sống ấm no. Những người tham gia đều mong muốn một năm mới tràn đầy sức khỏe, bình an và thịnh vượng.

Người dân địa phương hào hứng cuốc hố, tra hạt tại Lễ Cầu mùa với ước mong một năm mùa màng bội thu. (Ảnh Báo Dân Tộc)
Người dân địa phương hào hứng cuốc hố, tra hạt tại Lễ Cầu mùa với ước mong một năm mùa màng bội thu. (Ảnh Báo Dân Tộc)

Trước ngày lễ, người dân tiến hành dọn dẹp nhà cửa, tu sửa bàn thờ tổ tiên, nơi thờ cúng và miếu làng. Mỗi gia đình sẽ góp lễ vật như gà, rượu, gạo và tiền để dâng cúng thần linh. Vai trò chủ trì buổi lễ thuộc về trưởng bản và các bậc cao niên trong làng.

Quảng Cáo

Ông Triệu Văn Sinh, một người dân tại thôn Nà Hin chia sẻ: “Mỗi năm, chúng tôi đều mong chờ ngày hội này. Đây là dịp để mọi người cùng nhau chuẩn bị lễ vật, diện trang phục truyền thống và tham gia các nghi thức linh thiêng.”

Ông Triệu Sinh Học, Người có uy tín thôn Nà Hin trong phần lễ cúng cầu mùa. (Ảnh Báo Dân Tộc)
Ông Triệu Sinh Học, Người có uy tín thôn Nà Hin trong phần lễ cúng cầu mùa. (Ảnh Báo Dân Tộc)

Lễ Cầu Mùa diễn ra với nhiều nghi thức trang trọng. Các thầy cúng thực hiện lễ tế theo đúng phong tục với các dụng cụ mang tính biểu tượng như dao, búa, cuốc, liềm – những vật dụng gắn liền với nghề nông.

Các nghi thức chính bao gồm:

  • Lễ khai đàn: Khởi đầu cho lễ hội, cầu xin thần linh chứng giám.
  • Lễ tạ ơn: Tỏ lòng biết ơn tổ tiên và các vị thần đã phù hộ trong năm qua.
  • Lễ cúng trừ tà: Xua đuổi những điều không may, cầu mong bình an.
  • Lễ phát rừng và trồng rừng: Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.
  • Lễ xuống đồng: Người dân thực hiện nghi thức cuốc hố, tra hạt, thể hiện mong ước mùa màng bội thu.

Trong quá trình thực hiện nghi lễ, thầy cúng sẽ xướng bài văn khấn, sử dụng làn điệu Páo Dung để gửi lời thỉnh cầu đến tổ tiên và thần linh.

Ông Triệu Sinh Học, một thầy cúng có uy tín tại thôn Nà Hin cho biết: “Đây không chỉ là một nghi lễ cầu mùa, mà còn thể hiện nét văn hóa lâu đời của đồng bào Dao, phản ánh triết lý sống hòa hợp với thiên nhiên.”

Bên cạnh các nghi thức linh thiêng, lễ hội còn có nhiều hoạt động mang đậm bản sắc dân tộc như ném còn, kéo co, thêu thùa truyền thống. Các màn biểu diễn nghệ thuật như hát then, đàn tính, múa cồng chiêng cũng thu hút đông đảo người xem.

Du khách tham quan gian hàng trưng bày trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc Dao tại Lễ hội. (Ảnh Báo Dân Tộc)
Du khách tham quan gian hàng trưng bày trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc Dao tại Lễ hội. (Ảnh Báo Dân Tộc)

Chị Hoàng Diễm My, du khách từ Lạng Sơn, chia sẻ: “Tôi rất ấn tượng với cách tổ chức bài bản và không gian lễ hội đầy màu sắc. Đây là cơ hội tuyệt vời để tìm hiểu về văn hóa Dao.” Ngoài ra, du khách còn có thể tham quan gian hàng trưng bày trang phục truyền thống, giúp hiểu thêm về nghệ thuật thêu tay tinh xảo của người Dao.

Nhận thức được giá trị văn hóa sâu sắc của Lễ Cầu Mùa, chính quyền địa phương đã đưa nghi lễ này vào danh sách bảo tồn từ năm 2024. Đây là một phần trong dự án bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch theo chương trình phát triển kinh tế – xã hội vùng dân tộc thiểu số.

Việc tổ chức lễ hội không chỉ giúp lưu giữ bản sắc dân tộc mà còn tạo cơ hội quảng bá văn hóa Dao đến với du khách trong và ngoài nước. Lễ hội Cầu Mùa không chỉ là một sự kiện tín ngưỡng, mà còn là niềm tự hào của đồng bào Dao Lô Gang, phản ánh một nền văn minh nông nghiệp giàu bản sắc và gắn kết cộng đồng.

Thanh Huế

Quảng Cáo Liên Quan