Lào Cai Online – Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra toàn diện dự án xây dựng cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, chỉ rõ nhiều sai phạm nghiêm trọng của Bộ Y tế, đặc biệt là vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu Bộ tại thời điểm triển khai các dự án.
Hàng loạt vi phạm tại hai dự án y tế trọng điểm
Ngày 4/4, Thanh tra Chính phủ đã chính thức công bố kết luận thanh tra liên quan đến hai công trình lớn thuộc ngành y tế – cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức tại tỉnh Hà Nam. Theo tài liệu được công bố, hàng loạt sai phạm trong quá trình đầu tư, lựa chọn tư vấn thiết kế, thẩm định dự toán… đã được phát hiện, với mức độ vi phạm được đánh giá là nghiêm trọng, có dấu hiệu cố ý làm trái.
Hai dự án có quy mô mỗi bệnh viện 1.000 giường bệnh, tổng diện tích xây dựng gần 240.000 m². Tổng vốn đầu tư cho mỗi công trình xấp xỉ 5.000 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước chiếm 4.500 tỷ đồng.
Ngay từ khâu đầu tiên, việc Bộ Y tế phê duyệt chủ trương thuê tư vấn nước ngoài để lập dự án đã bị chỉ ra là sai luật. Theo kết luận, khi chưa có đủ căn cứ chứng minh năng lực trong nước không đáp ứng được yêu cầu, việc lựa chọn nhà thầu ngoại là trái với Luật Đấu thầu và Quy chế thuê tư vấn nước ngoài trong lĩnh vực xây dựng.
Quảng Cáo
Lựa chọn tư vấn nước ngoài: Thiếu minh bạch và có dấu hiệu cố ý
Điều đáng chú ý là Công ty VK (Vương quốc Bỉ) được xác định là đơn vị lập dự án trước cả khi tổ chức lựa chọn nhà thầu – hành động bị kết luận là vi phạm nghiêm trọng quy định về đấu thầu.
Thậm chí, Bộ trưởng Bộ Y tế khi đó còn phê duyệt thêm việc thuê VK làm đơn vị thiết kế mà không có văn bản đề xuất từ Ban Quản lý dự án, trong khi hai dự án vẫn chưa được phê duyệt chính thức. Việc này được cho là “chủ quan, cố ý” nhằm ưu ái nhà thầu nước ngoài.
Cũng trong kết luận, Thanh tra Chính phủ khẳng định việc thiếu thông tin rõ ràng về pháp lý của các đơn vị tư vấn như Công ty VK Architects and Engineers hay Công ty TNHH MTV VK Việt Nam đã làm dấy lên nghi ngờ về tính minh bạch và hợp pháp trong quá trình phê duyệt và lựa chọn nhà thầu thiết kế kiến trúc. Đây là hành vi bị đánh giá là “thiếu trung thực và không minh bạch”, vi phạm nghiêm trọng Thông tư số 23/2009 của Bộ Xây dựng.
Tăng vốn đầu tư bất thường: Hàng trăm tỷ đồng bị đội lên không rõ ràng
Dù Bộ Xây dựng đã có nhiều kiến nghị sau quá trình thẩm tra, nhưng Ban Quản lý dự án vẫn giữ nguyên tổng mức đầu tư, không giải trình, không điều chỉnh theo đề xuất. Việc phớt lờ các ý kiến chuyên môn dẫn đến tổng mức đầu tư bị đội lên hơn 500 tỷ đồng. Trong đó, riêng cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai bị tăng 253 tỷ đồng, còn Bệnh viện Việt Đức là 250 tỷ đồng.
Thanh tra kết luận rằng các hành vi này vi phạm quy định tại Nghị định 112/2009 của Chính phủ và nhiều thông tư tài chính, gây lãng phí nguồn vốn công – hành vi trái với Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Thiếu kiểm soát, buông lỏng quản lý trong toàn bộ quá trình thực hiện
Một trong những điểm nhấn khác của kết luận là sự thiếu trách nhiệm từ phía Bộ Y tế trong việc quản lý tổng thể dự án. Việc lựa chọn nhà thầu, phê duyệt kế hoạch, tổ chức đấu thầu và thực hiện hợp đồng đều bị kết luận là có dấu hiệu vi phạm pháp luật hiện hành, trong đó có Luật Đấu thầu năm 2013 và Luật Xây dựng năm 2014.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ phát hiện Bộ trưởng Bộ Y tế đã ký các quyết định phê duyệt gói thầu thiết bị y tế dù chưa có báo cáo thẩm định đầy đủ, chưa có thống nhất về giá trị thiết bị và không có căn cứ hợp lý.
Gói thầu thiết bị y tế trị giá hơn 1.100 tỷ đồng cũng được phê duyệt dựa trên một quyết định bị đánh giá là “thiếu cơ sở và chưa thống nhất về giá”.
Nhiều cá nhân và đơn vị liên quan bị nêu đích danh trách nhiệm
Thanh tra Chính phủ xác định rõ trách nhiệm thuộc về Bộ trưởng Bộ Y tế thời điểm triển khai, Thứ trưởng được phân công phụ trách dự án, Giám đốc Ban Quản lý dự án y tế trọng điểm, cùng các vụ, đơn vị có liên quan như Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế.
Ngoài ra, việc kéo dài thời gian mua sắm thiết bị, chậm trễ trong trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cũng gây ảnh hưởng lớn đến tiến độ triển khai và hiệu quả của dự án. Đặc biệt, việc thực hiện các gói thầu lớn như TV4/2014, TV5/2014, XDBM-01, TBYT BM-01… đều bị chỉ rõ là thiếu giám sát, không kiểm tra đầy đủ và có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Đề xuất xử lý nghiêm: Nhiều cơ quan đã vào cuộc
Thanh tra Chính phủ cho biết, cuộc thanh tra này được triển khai theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực – do Tổng Bí thư Tô Lâm trực tiếp chỉ đạo và Thủ tướng Chính phủ yêu cầu thực hiện.
Trong quá trình xác minh, nhiều cơ quan cùng phối hợp như Kiểm toán Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03 – Bộ Công an).
Do thời gian thanh tra giới hạn từ ngày 8/1 đến 31/3, Thanh tra Chính phủ tập trung vào những gói thầu lớn có giá trị cao, liên quan đến công tác tư vấn và thi công.
Từ các kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Y tế hiện tại tổ chức kiểm điểm và có hình thức xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân từng giữ vị trí Bộ trưởng, Thứ trưởng và các đơn vị liên quan, theo đúng quy định pháp luật.
Hai dự án trọng điểm của ngành y tế vốn được kỳ vọng góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh khu vực phía Bắc. Tuy nhiên, hàng loạt sai phạm trong quá trình đầu tư, quản lý và đấu thầu đã làm méo mó mục tiêu ban đầu, đồng thời gây lãng phí ngân sách và làm xói mòn lòng tin của người dân.
Việc chỉ rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm minh các vi phạm không chỉ là yêu cầu về mặt pháp lý mà còn là thông điệp mạnh mẽ trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực hiện nay.
Thanh Chúc
Quảng Cáo Liên Quan
