Giá gạo xuất khẩu Việt Nam giảm sâu: Nguyên nhân nằm ở khâu trung gian?

Lào Cai Online – Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu gạo đang có nhiều biến động, giá gạo Việt Nam liên tục giảm mạnh hơn so với các nước khác, đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân thực sự đằng sau hiện tượng này.

Tại cuộc họp ngày 4/3 về tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa gạo vùng Đồng bằng sông Cửu Long do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nhấn mạnh rằng giá gạo Việt Nam giảm sâu không chỉ do nguồn cung gia tăng từ các quốc gia xuất khẩu lớn như Ấn Độ mà còn có thể xuất phát từ chính nội bộ ngành hàng trong nước.

Ông Duy đặt vấn đề: “Trong khi nhiều nước xuất khẩu gạo cũng chịu ảnh hưởng từ biến động thị trường, tại sao giá gạo của chúng ta lại giảm sâu hơn hẳn? Có hay không tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp, hoặc việc bán tháo khi thị trường suy giảm?”

Một trong những yếu tố khiến giá lúa gạo xuất khẩu bị kéo xuống là sự tham gia của quá nhiều khâu trung gian. Việc các thương lái thu mua với giá thấp có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của nông dân và tác động tiêu cực đến tâm lý người sản xuất.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cũng bày tỏ sự băn khoăn về việc liệu các doanh nghiệp có thực sự tuân thủ quy định dự trữ bắt buộc theo Nghị định 107/2018 về kinh doanh xuất khẩu gạo. Ông đề nghị Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan liên quan để kiểm tra, giám sát chặt chẽ nhằm đảm bảo tính minh bạch và cạnh tranh lành mạnh trong lĩnh vực này.

Để ứng phó với tình hình giá gạo xuất khẩu giảm mạnh, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất một số giải pháp quan trọng:

• Theo dõi chặt chẽ thị trường gạo thế giới nhằm kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất và xuất khẩu phù hợp với biến động của các quốc gia xuất khẩu lớn như Ấn Độ, Thái Lan.
• Tận dụng cơ hội từ các thị trường tiềm năng như Mỹ, Nhật Bản, châu Phi, Trung Đông để mở rộng kênh tiêu thụ, giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống.
• Kiểm tra việc thực hiện các quy định kinh doanh xuất khẩu gạo, đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ quy định dự trữ bắt buộc, không bán tháo gây ảnh hưởng đến giá chung của thị trường.
• Đề xuất hỗ trợ tài chính từ Ngân hàng Nhà nước cho các doanh nghiệp có hệ thống kho bãi đạt chuẩn để thu mua tạm trữ, giúp ổn định giá trong giai đoạn thị trường có biến động.
• Khuyến khích mô hình sản xuất theo đơn đặt hàng, đảm bảo sản phẩm đầu ra phù hợp với nhu cầu thực tế thay vì sản xuất theo thói quen, giúp nâng cao giá trị hạt gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Giá gạo xuất khẩu giảm sâu không chỉ ảnh hưởng đến lợi nhuận doanh nghiệp mà còn tác động trực tiếp đến thu nhập của nông dân. Do đó, việc siết chặt quản lý, minh bạch hóa thị trường và xây dựng chuỗi cung ứng bền vững là điều cần thiết để nâng cao vị thế của gạo Việt Nam trên trường quốc tế.

Nếu không sớm có các biện pháp kịp thời và hiệu quả, Việt Nam có thể đối mặt với nhiều thách thức hơn trong ngành xuất khẩu gạo, đặc biệt là khi sự cạnh tranh giữa các quốc gia ngày càng gay gắt.

Thanh Huế