Lào Cai Online – “Giữ hồn lúa”, “gọi hồn lúa” là những nghi thức độc đáo được lưu truyền từ nhiều đời nay trong cộng đồng người Xá Phó ở xã Kim Sơn (huyện Bảo Yên). Những nghi thức này là “linh hồn” trong lễ ăn cơm mới của cộng đồng Xá Phó. Trong văn hóa của đồng bào Xá Phó, ăn cơm mới là nét văn hóa đặc trưng không thể thiếu mỗi khi thu về – thời điểm những cánh đồng ngả màu vàng óng chờ thu hoạch.
Theo phong tục địa phương, từ sáng sớm, phụ nữ Xá Phó (chủ nhà) sẽ tiến vào nương lúa trước và thực hiện thủ tục gặt – “giữ hồn lúa”. Người phụ nữ lặng lẽ tiến vào khoảng giữa của nương lúa hoặc tới vị trí đã được đánh dấu, lấy một ít lá cây trải xuống đất hoặc gạt đổ các cây lúa bên cạnh để đặt lá cây (thường là lá cây chuối hoặc lá cây rừng có kích thước lớn). Sau đó, quay ra ôm vài khóm lúa vào lòng, rồi nín thở, dùng chiếc hái cắt 3 bông lúa, lấy lá lúa buộc lại và gói trong những chiếc lá.Mỗi lần cắt lúa, buộc và gói lúa, người phụ nữ lại phải nín thở. Làm vậy 3 lần, 3 nhúm lúa được buộc chặt, sau đó đặt vào chiếc lá lớn đã được lót phía dưới, gói chung 3 khóm lúa lại để “giữ hồn lúa”. Lúc này, người phụ nữ mới được thở và ra tín hiệu cho các con, cháu tiến vào nương gặt lúa.Việc gặt lúa chủ yếu do phụ nữ đảm nhiệm. Vừa gặt họ vừa cảm tạ đất trời về một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.Sau khi gặt lúa xong, những khóm lúa được cho vào gùi “A Xé” để mang về nhà. Trên đường di chuyển, người Xá Phó sẽ “gọi hồn lúa” về cùng mình bằng những câu nôm, chẳng hạn như: “Hồn lúa về đi, theo chủ về nhà thôi”…Khi đã đưa được hồn lúa về nhà, để chuẩn bị ăn cơm mới, người Xá Phó luộc phần lúa nếp, sau đó buộc và phơi khô các khóm lúa trên gác bếp của gia đình. Thời gian phơi lúa kéo dài khoảng từ 8 giờ sáng đến 4 hoặc 5 giờ chiều trên bếp củi đỏ lửa liên tục.
Quảng Cáo
Khi lúa đã được sấy, người Xá Phó dùng cối (gọi là “lóng”) để giã gạo. Trong văn hóa của người Xá Phó, “lóng” ngoài việc dùng để giã lúa ,giã gạo còn là công cụ để phát ra âm thanh liên lạc giữa các gia đình. Khi gõ 3 hồi “lóng” dài tức là thông báo gia đình có người mất, còn nếu đánh 2 hồi “lóng” dài lại là mời các gia đình khác đến ăn tết.Sau khi giã lúa xong, các bà, các mẹ, các chị sẽ cùng nhau dần, sàng lúa để lọc ra những hạt gạo trắng mịn.Khi có được những hạt gạo trắng nõn nà, phụ nữ Xá Phó sẽ trở về khu bếp của gia đình để đồ xôi và chế biến món ăn từ hoa màu được trồng trên nương cùng lúa và các món như cá nướng, gà luộc… để trình tổ tiên.Sau khi trình mâm lễ tổ tiên xong, đại gia đình sẽ ngồi quây quần bên mâm cơm mới. Người phụ nữ là chủ gia đình sẽ ngồi giữa, các con cháu mời mẹ ăn cơm, uống rượu để bày tỏ lòng biết ơn với người có công sinh thành, nuôi dưỡng mình.
Quảng Cáo
Trong lễ ăn cơm mới của người Xá Phó không thể thiếu phần hội với các trò chơi dân gian tập thể, qua đó thể hiện sự đoàn kết tạo nên sức mạnh cộng đồng.
Lào Cai Online – Sáng 18/7, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai phối hợp với các đơn vị tài trợ đã tổ chức lễ khánh thành và trao tặng 28 căn nhà mới cho các hộ dân bị mất nhà do thiên tai tại xã Y Tý, huyện Bát Xát. Đây [...]
Lào Cai Online – Trung tâm phục vụ hành chính công xã Bát Xát (huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai) đang trở thành hình mẫu tiêu biểu trong công tác cải cách hành chính tại địa phương. Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, xã Bát Xát đã nhanh chóng kiện toàn tổ chức, [...]
Lào Cai Online – Tỉnh Phú Thọ đang tập trung nguồn lực, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc để hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát. Thông tin từ UBND tỉnh Phú Thọ, toàn tỉnh còn 348 căn nhà tạm có nhu cầu sửa chữa, xây mới nằm trên địa bàn [...]
Lào Cai Online – Hướng tới mục tiêu nhân văn “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, ngày 16/7, Công an xã Bát Xát (huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai) đã phối hợp với chính quyền địa phương và các nhà hảo tâm tổ chức lễ khởi công xây dựng nhà mới cho anh [...]
Lào Cai Online – Trong khuôn khổ Chiến dịch tình nguyện “Mùa hè xanh 2025”, Đoàn trường Quốc tế – Đại học Quốc gia Hà Nội đã phối hợp cùng Đoàn Thanh niên xã Bát Xát (huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai) triển khai công trình thanh niên “Thắp sáng đường quê” tại các thôn [...]
Lào Cai Online – Chính sách dân tộc tại tỉnh Điện Biên đã tạo chuyển biến toàn diện, góp phần nâng cao đời sống, giảm nghèo bền vững vùng đồng bào thiểu số. Đồng bộ từ chính sách đến hành động Ông Vũ Văn Công – Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo [...]
Lào Cai Online – Để đảm bảo tiến độ sản xuất vụ mùa và chia sẻ khó khăn với hội viên nghèo, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Xuân Hòa đã triển khai hoạt động hỗ trợ sản xuất nông nghiệp cho các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt trên địa bàn. Vừa qua, [...]
Lào Cai Online – Với tinh thần vì Nhân dân phục vụ, lực lượng Công an phường Âu Lâu đã kịp thời tiếp nhận, chăm sóc và hỗ trợ một nam thanh niên bị lạc đường, giúp người này trở về an toàn với gia đình ở tỉnh Quảng Trị. Tối ngày 12/7/2025, vào khoảng [...]
Lào Cai Online – Sáng ngày 14/5/2025, tại thôn Nậm Kẹn, xã Võ Lao, Đoàn Thanh niên xã phối hợp cùng Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) xã đã tổ chức hoạt động hỗ trợ gia đình tân binh Triệu Mạnh Cường trong công việc cấy lúa vụ hè thu. Hoạt động không chỉ mang [...]
Lào Cai Online – Trước diễn biến bất thường của thời tiết và nguy cơ cao xảy ra sạt lở, lũ ống, lũ quét trên địa bàn, Công an xã Y Tý (huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai) đã triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa chủ động, giữ vững an toàn cho người dân. [...]
Lào Cai Online – Ngày 14/7/2025, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lào Cai Hoàng Giang đã trực tiếp đến Trung tâm Y tế khu vực Văn Yên để thăm hỏi, động viên các nạn nhân đang được điều trị sau vụ sạt lở đất nghiêm trọng xảy ra tại thôn Khe Qué, xã [...]
Lào Cai Online – Trong những ngày đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đội hình Thanh niên tình nguyện “Đồng hành cùng địa phương” đã hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã Bản Lầu. Bằng sức trẻ, sự [...]
Lào Cai Online – Vụ sạt lở đất nghiêm trọng xảy ra vào đêm 13/7 tại thôn Khe Qué, xã Xuân Ái, tỉnh Lào Cai đã khiến hai ngôi nhà bị đổ sập hoàn toàn, làm 2 người tử vong và 3 người khác bị thương. Lực lượng chức năng đang khẩn trương khắc phục [...]
Lào Cai Online – Hướng tới kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025), sáng ngày 13/7, đoàn công tác xã Văn Bàn do đồng chí Nguyễn Anh Chuyên – Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lào Cai, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã làm trưởng [...]
Lào Cai Online – Vào khoảng 22h đêm 13/7, một vụ sạt lở đất nghiêm trọng đã xảy ra tại thôn Khe Qué, xã Xuân Ái, tỉnh Lào Cai, vùi lấp hoàn toàn hai căn nhà và khiến lực lượng chức năng phải khẩn trương vào cuộc cứu hộ trong điều kiện địa hình nguy [...]
