Advertisement 

Chăn thổ cẩm – Sản phẩm văn hóa độc đáo của người Tày Tây Bắc

Đồng bào Tày vùng Tây Bắc dệt thổ cẩm để làm nguyên liệu may chăn thổ cẩm

Lào Cai OnlineTrong đời sống sinh hoạt của đồng bào Tày vùng Tây Bắc, chiếc chăn thổ cẩm không chỉ là vật dụng để đắp giữ ấm mà còn gắn liền với bản sắc văn hoá, phong tục tập quán từ lâu đời. Đến các bản làng của người Tày ở Tây Bắc, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nét đẹp văn hóa và cảm nhận được sự ấm êm của những tấm chăn thổ cẩm khi trải nghiệm du lịch cộng đồng.

Đồng bào Tày vùng Tây Bắc dệt thổ cẩm để làm nguyên liệu may chăn thổ cẩm
Đồng bào Tày vùng Tây Bắc dệt thổ cẩm để làm nguyên liệu may chăn thổ cẩm

Trên mỗi căn nhà sàn truyền thống của đồng bào Tày vùng Tây Bắc, tại không gian giường ngủ không thể thiếu chiếc chăn thổ cẩm, vật dụng quen thuộc do chính bàn tay của đồng bào làm nên. Từ xa xưa, người Tày vùng Tây Bắc quan niệm, con gái lớn trước khi gả chồng phải thuần thục nghề dệt thổ cẩm, tự tay mình dệt nên những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu để làm vỏ chăn, may áo, khăn và trang trí các vật dụng trong gia đình. Vì thế, nghề dệt thổ cẩm và làm chăn thổ cẩm được phụ nữ Tày vùng Tây Bắc duy trì, trao truyền từ bao đời nay.

 Advertisement 

Nghệ nhân Ưu tú Ma Thanh Sợi ở bản Rịa, xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai chia sẻ: “Chăn thổ cẩm của đồng bào Tày không chỉ để đắp giữ ấm mà còn lưu giữ những họa tiết thổ cẩm mang triết lý nhân sinh và bản sắc văn hóa truyền thống của người Tày”.

Để có một tấm chăn thổ cẩm đẹp, khâu đầu tiên là vải thổ cẩm. Từ chiếc khung cửi truyền thống và những tơ sợi, sợi chỉ ngũ sắc, đồng bào Tày đã cần mẫn, sáng tạo nên những hoa văn đa sắc màu trên nền tấm vải thổ cẩm. Các gam màu như xanh, trắng, đen, chàm, lục, đỏ, vàng, tím được đồng bào nhuộm từ chất liệu cây lá trong tự nhiên được kết hợp hài hòa trên tấm thổ cẩm. Hoa văn, họa tiết của thổ cẩm Tây Bắc khá đa dạng, gần gũi, đó là hình cây lá, hoa trái, sông suối, các con vật trong đời sống.

 Advertisement 

Những tấm thổ cẩm với màu sắc và họa tiết tinh xảo, vật liệu chủ đạo dùng làm chăn thổ cẩm
Những tấm thổ cẩm với màu sắc và họa tiết tinh xảo, vật liệu chủ đạo dùng làm chăn thổ cẩm

Sau khi có thành phẩm là những tấm thổ cẩm mềm mại, hoa văn rực rỡ sắc màu, người thợ sẽ bắt tay vào công đoạn may những tấm vải thổ cẩm lại thành vỏ chăn khổ rộng, hẹp tùy kích cỡ. Chăn có 2 mặt, mặt trên là tấm thổ cẩm có đáp thêm vải hoa, vải trắng tạo viền cho chăn. Mặt dưới để đắp là vải trắng.

Sau khi vỏ chăn được may hoàn thành, người Tày dùng bông sợi hay vỏ bông lau đã phơi khô nhồi vào một cái vỏ mỏng may bằng vải trắng để làm lõi chăn, sau đó dàn đều ra toàn bề mặt của chăn. Chiếc chăn thổ cẩm được hoàn thiện với những sắc màu chủ đạo của hai tấm thổ cẩm ở chính giữa, hai bên là màu đỏ tươi của vải hoa, xung quanh là màu trắng sáng mềm mại. Những gam màu được kết hợp với nhau hài hoà, bắt mắt.

 Advertisement 

Chiếc chăn thổ cẩm rực rỡ sắc màu, mềm mại và rất ấm, nhẹ
Chiếc chăn thổ cẩm rực rỡ sắc màu, mềm mại và rất ấm, nhẹ
Chăn thổ cẩm là vật dụng truyền thống, nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Tày vùng Tây Bắc
Chăn thổ cẩm là vật dụng truyền thống, nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Tày vùng Tây Bắc

Những chiếc chăn thổ cẩm của người Tày vùng Tây Bắc rực rỡ sắc màu, bề mặt chăn mềm mại, đắp vào mùa Đông vừa ấm áp mà nhẹ nhõm. Ngoài chăn bông, người phụ nữ Tày còn kỳ công làm nên những tấm chăn thổ cẩm mỏng để đắp vào mùa Hè và mùa Thu. Loại chăn này có kích cỡ rộng, được dệt bằng nguyên liệu chỉ sợi nhiều màu và là cả mảnh thổ cẩm nguyên tấm.

Mỗi tấm chăn thổ cẩm là nơi người phụ nữ Tày gửi gắm quan niệm nhân sinh sâu sắc về sự hoà hợp giữa con người với thiên nhiên, muông thú, hoa lá, sông suối. Đồng thời, đồng bào cũng thể hiện ước mong về cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Chăn thổ cẩm còn gắn với phong tục, tập quán của người Tày từ bao đời nay, đặc biệt là phong tục cưới hỏi, sinh đẻ, tang ma trong mỗi gia đình.

Nhà sàn truyền thống của đồng bào Tày vùng Tây Bắc
Nhà sàn truyền thống của đồng bào Tày vùng Tây Bắc

Ông Lương Cao Thế, Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai cho biết: “Chăn thổ cẩm là sản phẩm truyền thống được lưu giữ từ bao đời nay trong mỗi gia đình người Tày. Đây cũng là sản phẩm phục vụ phát triển du lịch cộng đồng của địa phương trong những năm gần đây”.

 Advertisement 

Có Thể Bạn Quan Tâm

Lào Cai Online – Với địa bàn là vùng miền núi khó khăn, tỉ lệ đồng bào DTTS chiếm đa số, huyện Tân Lạc (tỉnh Hoà Bình) đang triển khai nhiều giải pháp nhằm chăm lo sức khỏe, cải thiện dinh dưỡng, thể lực cho phụ nữ và trẻ em vùng cao, vùng đồng bào [...]

Lào Cai Online – Bắc Hà, huyện vùng cao đặc biệt khó khăn của Việt Nam, đang dần thay đổi diện mạo nhờ những nỗ lực vượt bậc trong công tác giảm nghèo. Với chiến lược phát triển nông nghiệp làm mũi nhọn và sự hỗ trợ toàn diện từ chính quyền, Bắc Hà hiện là [...]

Lào Cai Online – Tháng 12, nhiều hoạt động chào mừng năm mới 2025 với các nghi lễ, lễ hội, phong tục tập quán sẽ diễn ra tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam với chủ đề “Chợ phiên vùng cao – Chào năm mới 2025”. Hoạt động điểm nhấn [...]

Lào Cai Online – Ngày 3/12, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với Phòng Lao động – Thương binh và xã hội huyện Mường Khương tổ chức hoạt động tuyên truyền kiến thức về phòng chống mại dâm và mua bán người tại Trường THCS thị trấn Mường Khương (huyện [...]

Lào Cai Online – Nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu bình đẳng giới, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai đã tổ chức các hội nghị, chiến dịch truyền thông về xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới, xây dựng môi trường sống an toàn cho phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào [...]

Lào Cai Online – Lần đầu tiên drone light được trình diễn, kết hợp visual 3D và nhiều công nghệ hiện đại mang đến 1 bức tranh nhiều sắc màu về xứ sở ngàn hoa…tại Festival Hoa Đà Lạt lần thứ X-2024. Đặc biệt, sân khấu Lễ khai mạc sẽ được thiết kế như một [...]

Lào Cai Online – Từng là một xã vùng cao khó khăn, Tả Phời (thành phố Lào Cai) nay đã vươn mình trở thành điểm sáng trong công cuộc phát triển nông thôn mới, với những chuyển biến toàn diện về kinh tế, văn hóa và đời sống.    Advertisement   Advertisement  Những thành tựu mà Tả [...]

Lào Cai Online – Được sự quan tâm của Đảng và Chính phủ, sau gần 40 năm đổi mới (1986 – 2024), các DTTS đã nêu cao truyền thống đoàn kết, quyết tâm xây dựng tỉnh Điện Biên phát triển và phồn vinh. Bên cạnh những thành tựu đạt được trên tất cả các lĩnh [...]

Lào Cai Online – Nhờ sự nỗ lực không ngừng trong công tác tuyên truyền và vận động, đời sống của trẻ em và phụ nữ ở vùng cao Tả Ngài Chồ, huyện Mường Khương, đang ngày càng được cải thiện.  Hành trình nâng cao nhận thức về bình đẳng giới cho trẻ em Sáng [...]

Lào Cai Online – Chiều ngày 2/12, Ban Quản lý Dự án và Đầu tư xây dựng huyện Bắc Hà đã phối hợp với chính quyền xã Nậm Lúc tổ chức bốc thăm vị trí nhà cho 15 hộ dân thôn Nậm Tông, xã Nậm Lúc (huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai). Đây là các hộ [...]

Lào Cai Online – Ngày 02/12, Ủy ban Nhân dân (UBND) huyện Chiêm Hóa tổ chức Hội nghị gặp mặt Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn huyện năm 2024. Dự hội nghị có các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy; Thường trực Hội đồng nhân dân, lãnh [...]

Lào Cai Online – Sáng 2/12, tại thôn Mường Bát, xã Thống Nhất (thành phố Lào Cai), Thành đoàn Lào Cai chủ trì, phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố, Đảng ủy – HĐND – UBND xã Tả Phời, xã Thống Nhất và các đơn vị đồng hành tổ chức Lễ khởi [...]

Lào Cai Online – Những năm qua, Hội Phụ nữ huyện Bắc Hà đã triển khai xây dựng nhiều mô hình hỗ trợ sản xuất và huy động sự tham gia của hội viên để giúp nhau phát triển kinh tế gia đình. Sự hỗ trợ đó đã giúp nhiều hội viên phụ nữ là [...]

Lào Cai Online – Từ ngày 1/12/2024 đến 1/1/2025, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam, loạt sự kiện với chủ đề “Chợ phiên vùng cao – Chào năm mới 2025” sẽ diễn ra, mang đến trải nghiệm đặc biệt với sự tham gia của gần 200 đồng bào từ nhiều [...]

Lào Cai Online – Là người con của người Dao Tiền, dù đã rời quê lên tỉnh công tác mấy chục năm nhưng ông vẫn luôn đau đáu nỗi niềm khi nhận thấy bản sắc văn hóa của dân tộc mình có nguy cơ mai một. Nghỉ hưu trở về quê hương, ông dành thời [...]

Lào Cai Online – Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, quyết tâm cao, qua 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững huyện Bình Gia đã đạt được nhiều thành quả quan trọng trong công tác xóa đói giảm nghèo. Tuy nhiên, để [...]

Lào Cai Online – Sáng 1/12/2024, Chi hội Thơ và Chi hội Âm nhạc (Hội Văn học – Nghệ thuật tỉnh Lào Cai) tổ chức chương trình giao lưu Tình thơ – nhạc. Tham dự chương trình có các hội viên Chi hội Thơ và Chi hội Âm nhạc thuộc Hội Văn học – Nghệ [...]

Lào Cai Online – Tháng 3/2024, Hà Thị Lĩnh, người con gái dân tộc Thái duy nhất của tỉnh Sơn La, được vinh danh danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) trong đợt phong tặng danh hiệu lần thứ X. Là Đội phó Đội múa của Nhà hát Ca múa nhạc tỉnh Sơn La, chị không [...]

Lào Cai Online – Tối 30/11, ngay sau Lễ khai mạc Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà mùa Đông năm 2024, UBND huyện Bắc Hà đã tổ chức Hội thi trình diễn trang phục các dân tộc thiểu số huyện Bắc Hà. Hội thi có 6 đội thi, với sự góp mặt của 180 diễn [...]

Lào Cai Online – Là người con của người Dao Tiền, dù đã rời quê lên tỉnh công tác mấy chục năm nhưng ông vẫn luôn đau đáu nỗi niềm khi nhận thấy bản sắc văn hóa của dân tộc mình có nguy cơ mai một. Nghỉ hưu trở về quê hương, ông dành thời [...]