Động lực cho trường chuyên, trường năng khiếu bứt phá

Động lực cho đổi mới

Nghị quyết số 71-NQ/TW (Nghị quyết 71) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đặt ra nhiệm vụ đổi mới mô hình trường chuyên, trường năng khiếu để tập trung ươm tạo nhân tài quốc gia, mở rộng các lớp chuyên khối STEM/STEAM.

Ông Trần Văn Hưng, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Thái Nguyên (tỉnh Thái Nguyên) bày tỏ quan điểm: Nghị quyết 71 tạo ra những điều kiện rất thuận lợi cho giáo dục nói chung và hệ thống trường chuyên nói riêng, giúp thầy và trò Nhà trường có được điều kiện, tinh thần rất tốt để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục.

“Nghị quyết 71 tạo động lực đặc biệt ý nghĩa, để Nhà trường triển khai lộ trình, kế hoạch cụ thể nhằm đổi mới, nâng tầm công tác ươm tạo nhân tài, mở rộng lớp chuyên khối STEM/STEAM” – ông Trần Văn Hưng nhấn mạnh.

Trường THPT Chuyên Thái Nguyên hiện có 116 cán bộ, giáo viên, nhân viên, với 1.273 học sinh theo học ở 12 khối môn chuyên.

Không chỉ chú trọng giáo dục mũi nhọn, thời gian qua, Nhà trường còn khuyến khích, tạo môi trường, điều kiện để học sinh tìm tòi sáng tạo và phát triển toàn diện qua các hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật, ý tưởng khởi nghiệp, văn hóa văn nghệ thể thao. Đặc biệt, từ năm học 2022-2023, Nhà trường triển khai thêm 2 môn học Mỹ thuật, Âm nhạc, nhằm giúp các em phát triển tốt hơn về lĩnh vực nghệ thuật.

Trong thời gian tới, Nhà trường sẽ tiếp tục tập trung nâng cao trình độ năng lực đội ngũ giáo viên; chú trọng ứng dụng công nghệ số trong dạy và học; triển khai lộ trình dạy học một số môn bằng tiếng Anh và dần đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai; phấn đấu mỗi học sinh biết ít nhất một bộ môn thể thao và nghệ thuật.

Theo kế hoạch, Nhà trường sẽ tham mưu để tăng thêm số lượng lớp chuyên cho môn Toán, mở rộng đào tạo thêm một số môn chuyên về ngoại ngữ, trước mắt là tiếng Hàn Quốc, sau đó là tiếng Nhật Bản.

Bước đi chiến lược cho giáo dục mũi nhọn

Nghiên cứu Nghị quyết 71, ông Hà Tiến Sỹ, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên tỉnh Cao Bằng khẳng định đây là chủ trương đúng đắn, kịp thời và cần thiết. Ông Sỹ tâm đắc về nội dung mở rộng các lớp chuyên khối STEM/STEAM.

Ông Hà Tiến Sỹ cho biết: Mặc dù thuộc tỉnh vùng cao còn nhiều khó khăn, nhưng nhiều năm qua, Trường THPT Chuyên tỉnh Cao Bằng đã tập trung đầu tư phát triển giáo dục STEM/STEAM. Năm học 2024 – 2025, Trường đạt 3 giải thưởng quốc tế, 2 giải quốc gia về giáo dục STEM và Robotics; 2 giải cấp quốc gia, 11 giải cấp tỉnh Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học. Việc đầu tư phát triển giáo dục STEM/STEAM giúp học sinh nâng cao kiến thức, kỹ năng thực tế, có điều kiện bắt nhịp với Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số hiện nay.

“Tuy nhiên, tỉnh Cao Bằng còn nhiều khó khăn nên Trường THPT Chuyên của tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phòng thí nghiệm, không gian sáng chế. Do đó, đầu tư nâng cấp và mở rộng cho trường chuyên không chỉ là điều kiện cần, mà còn là bước đi chiến lược để bảo đảm sự công bằng trong tiếp cận giáo dục chất lượng cao cho học sinh.” – ông Hà Tiến Sỹ cho biết thêm.

Để hệ thống trường chuyên phát huy hiệu quả hơn nữa, cần tập trung vào đầu tư chiều sâu: Xây dựng trung tâm thí nghiệm, sáng chế, học tập số; trang bị phòng học thông minh, hạ tầng mạng mạnh; có cơ chế hỗ trợ nghiên cứu khoa học, STEM/ STEAM thường xuyên; tuyển chọn và đãi ngộ đặc biệt đội ngũ giáo viên giỏi; tăng cường bồi dưỡng giáo viên ở nước ngoài, tham gia các diễn đàn đổi mới sáng tạo.

Mô hình kết nối trường chuyên – đại học – doanh nghiệp công nghệ cũng được nhiều chuyên gia đề xuất quan tâm triển khai. Mô hình này giúp học sinh được cố vấn bởi nhà khoa học, tham gia nghiên cứu thực tiễn và các cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo. Song song với đó, các trường chuyên cần phát triển kỹ năng nghiên cứu, phản biện, làm việc nhóm, tư duy công nghệ để học sinh trở thành “nhà khoa học trẻ” chứ không chỉ luyện thi.

Đổi mới mô hình trường chuyên, trường năng khiếu theo tinh thần Nghị quyết 71 không chỉ nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, mà còn hướng tới mục tiêu dài hạn: Xây dựng đội ngũ nhân lực tinh hoa cho đất nước trong kỷ nguyên số. Khi trường chuyên trở thành trung tâm ươm tạo tài năng, kết nối chặt chẽ với đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp, đây sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế bền vững.