Lào Cai Online – Là người con của người Dao Tiền, dù đã rời quê lên tỉnh công tác mấy chục năm nhưng ông vẫn luôn đau đáu nỗi niềm khi nhận thấy bản sắc văn hóa của dân tộc mình có nguy cơ mai một. Nghỉ hưu trở về quê hương, ông dành thời gian, tâm huyết để gìn giữ, bảo tồn, lan tỏa những nét văn hóa đặc sắc dân tộc mình đến nhiều người và nhiều vùng miền khác nhau. Ông là Bàn Công Hiến ở xã Yên Nguyên, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang.
Về Yên Nguyên vào những ngày tháng tám, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng những cánh đồng lúa chín vàng trải dài tít tắp, hiện rõ khung cảnh thanh bình, ấm no. Ẩn sâu dưới khung cảnh tươi đẹp đó là một mạch ngầm văn hóa vẫn ngày đêm tuôn chảy bất tận, điển hình là dòng chảy văn hóa người Dao Tiền ở vùng đất này.
Advertisement
Người khơi lại mạch nguồn văn hóa Dao Tiền đặc sắc ấy là ông Bàn Công Hiến, con rể của Anh hùng Lao động Bàn Hồng Tiên năm xưa. Ông Hiến sau khi làm Bí thư Huyện ủy Chiêm Hóa, rồi Giám đốc Sở Tư pháp, nghỉ hưu, ông trở về quê hương Yên Nguyên, tiếp tục cống hiến cho Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Tuyên Quang; Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam; Hội Văn học Nghệ thuật các DTTS Việt Nam.
Xã Yên Nguyên có 16 thôn, trong đó có 3 thôn chủ yếu là đồng bào Dao sinh sống, gồm: Đồng Vàng, Cầu Mạ và Cầu Cả. Yêu quê hương, yêu bản người Dao, ông Hiến luôn thường trực ý nghĩ phải làm một cái gì đó để lưu giữ bản sắc văn hóa độc đáo của người Dao. Năm 2014 ông thành lập Đội Văn nghệ Dao tiền thôn Đồng Vàng với hơn 10 thành viên. Ông đồng thời làm đơn lên xã mở một lớp dạy chữ Dao cho các thành viên.
Advertisement
Những ngày đầu thật khó khăn. Những người nông dân quanh năm chân lấm tay bùn giờ phải làm quen với mặt chữ nho, những câu páo dung, điệu múa. Đội phải sưu tầm từng bộ quần áo cổ truyền, từng cái chuông, chũm chọe, thanh la, tù và…
Năm 2019, Đội Văn nghệ thôn Đồng Vàng phát triển thành CLB Bảo tồn văn hóa dân tộc Dao Tiền xã Yên Nguyên, với hơn 20 thành viên. Năm 2021, do tuổi cao, ông Bàn Công Hiến bàn giao CLB cho anh Bàn Xuân Đông là chủ nhiệm, song ông vẫn tham gia sinh hoạt CLB thường xuyên, đồng thời là cố vấn, hồn cốt của CLB.
Advertisement
Từ khi thành lập đến nay, CLB Văn hóa Dao Tiền thôn Đồng Vàng đã tham gia giao lưu, hội thi, hội diễn nhiều chương trình lớn của huyện, của tỉnh, toàn quốc và đều “ẵm” giải cao. Thành công của CLB đã khích lệ các thành viên rất lớn, anh chị em càng say mê tập luyện. Đỉnh cao nhất của CLB là chuyến tham gia lưu diễn tại Tây Nguyên gần nửa tháng của năm 2021, CLB Văn hóa Dao Tiền thôn Đồng Vàng đạt giải A, làm nức lòng anh chị em trong CLB. Sau thời điểm đó, số người tham gia CLB càng đông và sinh hoạt cũng đều đặn, thường xuyên hơn.
CLB duy trì sinh hoạt 2 buổi/tuần, vào tối thứ Bảy, Chủ Nhật tại Nhà Văn hóa thôn. Các thành viên được tập hát páo dung, múa các điệu múa dân tộc như cầu mùa, múa cấp sắc, múa chuông. Để nâng cao chất lượng nghệ thuật của các tiết mục văn nghệ, CLB đã mời NSƯT Lê Cường (nguyên quyền Giám đốc Đoàn Nghệ thuật Dân tộc tỉnh Tuyên Quang) bồi dưỡng cho các thành viên nâng cao phần vũ đạo và âm nhạc. Nhờ đó, các tiết mục của CLB sinh động hẳn lên và có chất nghệ thuật hơn. Ngoài các tiết mục truyền thống “Mừng Xuân”, “Cấp sắc mừng con trưởng thành”, hai tiết mục mới là múa “Niềm vui được mùa” và “Tiếng chuông gọi mùa vàng” là những tiết mục đinh của CLB…
Mạch nguồn chảy mãi
Với tình yêu văn hóa truyền thống của dân tộc mình, trong tâm khảm ông Bàn Công Hiến luôn đau đáu suy nghĩ làm sao để truyền dạy những gì mình học được thật nhiều cho thế hệ trẻ. Vì thế, ông đã tích cực đi nhiều nơi trong và ngoài huyện để tìm tòi, sưu tầm những quyển sách cổ, bài hát dân gian, thơ ca phục vụ cộng đồng người Dao. Ông đã biên soạn Đề tài “Cấp sắc 3 đèn của dân tộc Dao ở Tuyên Quang” và Đề tài “Hát páo dung giao duyên của dân tộc Dao Tiền”. Cả hai đề tài đều được Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam nghiệm thu. Ngoài ra, ông còn tham gia cùng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện sưu tầm, dịch thuật và biên soạn cuốn “Một số bài hát páo dung người Dao huyện Chiêm Hóa”; sưu tầm, biên soạn, dịch thuật hơn chục bài thơ tiếng Dao sang tiếng Việt để phổ biến lưu truyền trong vùng đồng bào dân tộc Dao sinh sống…
Năm 2023, CLB đã tổ chức 2 lớp dạy tiếng Dao cho các cháu học sinh trên địa bàn xã. Toàn bộ chương trình giáo án giảng dạy do ông Hiến biên soạn. Theo ông Hiến, dự kiến ban đầu CLB chỉ tổ chức dạy một lớp học tiếng Dao, nhưng sau vài buổi học, các cháu đăng ký đông hơn dự kiến, CLB tổ chức thêm một lớp nữa. Việc các cháu thích thú tìm hiểu về văn hóa dân tộc Dao, ông cảm thấy rất vui, điều đó càng thôi thúc ông phải cố gắng sưu tầm, biên soạn nhiều chương trình hơn nữa để trao truyền bản sắc văn hóa dân tộc Dao đến cộng đồng.
Chia tay ông Hiến, chúng tôi nhớ mãi câu nói của ông: “Người Dao mà không biết nói tiếng Dao, không biết hát páo dung, không biết phong tục người Dao thì coi như mất gốc. Vì thế, trách nhiệm của chúng ta là phải bảo tồn, gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống dân tộc mình”.
Advertisement
Advertisement
Có Thể Bạn Quan Tâm
Lào Cai Online – Bắc Hà, huyện vùng cao đặc biệt khó khăn của Việt Nam, đang dần thay đổi diện mạo nhờ những nỗ lực vượt bậc trong công tác giảm nghèo. Với chiến lược phát triển nông nghiệp làm mũi nhọn và sự hỗ trợ toàn diện từ chính quyền, Bắc Hà hiện là [...]
Lào Cai Online – Trong thời gian dài, Hà Giang vẫn luôn là một bí mật được giữ kín đối với những du khách thích phiêu lưu. Theo trang Breaking Travel News, vào tháng 9 năm nay, Hà Giang – một tỉnh cực bắc của Việt Nam – đã vinh dự giành chiến thắng tại [...]
Lào Cai Online – Trong đời sống sinh hoạt của đồng bào Tày vùng Tây Bắc, chiếc chăn thổ cẩm không chỉ là vật dụng để đắp giữ ấm mà còn gắn liền với bản sắc văn hoá, phong tục tập quán từ lâu đời. Đến các bản làng của người Tày ở Tây Bắc, [...]
Lào Cai Online – Tháng 12, nhiều hoạt động chào mừng năm mới 2025 với các nghi lễ, lễ hội, phong tục tập quán sẽ diễn ra tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam với chủ đề “Chợ phiên vùng cao – Chào năm mới 2025”. Hoạt động điểm nhấn [...]
Lào Cai Online – Ngày 3/12, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với Phòng Lao động – Thương binh và xã hội huyện Mường Khương tổ chức hoạt động tuyên truyền kiến thức về phòng chống mại dâm và mua bán người tại Trường THCS thị trấn Mường Khương (huyện [...]
Lào Cai Online – Với mục tiêu xây dựng tỉnh Hòa Bình thành điểm đến hấp dẫn với các sản phẩm du lịch đặc trưng, là trung tâm du lịch lớn của khu vực Trung du và Miền núi phía Bắc, những năm gần đây, du lịch tỉnh Hòa Bình đã tạo ra nhiều sản [...]
Lào Cai Online – Nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu bình đẳng giới, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai đã tổ chức các hội nghị, chiến dịch truyền thông về xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới, xây dựng môi trường sống an toàn cho phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào [...]
Lào Cai Online – Lần đầu tiên drone light được trình diễn, kết hợp visual 3D và nhiều công nghệ hiện đại mang đến 1 bức tranh nhiều sắc màu về xứ sở ngàn hoa…tại Festival Hoa Đà Lạt lần thứ X-2024. Đặc biệt, sân khấu Lễ khai mạc sẽ được thiết kế như một [...]
Lào Cai Online – Từng là một xã vùng cao khó khăn, Tả Phời (thành phố Lào Cai) nay đã vươn mình trở thành điểm sáng trong công cuộc phát triển nông thôn mới, với những chuyển biến toàn diện về kinh tế, văn hóa và đời sống. Advertisement Advertisement Những thành tựu mà Tả [...]
Lào Cai Online – Được sự quan tâm của Đảng và Chính phủ, sau gần 40 năm đổi mới (1986 – 2024), các DTTS đã nêu cao truyền thống đoàn kết, quyết tâm xây dựng tỉnh Điện Biên phát triển và phồn vinh. Bên cạnh những thành tựu đạt được trên tất cả các lĩnh [...]
Lào Cai Online – Nhờ sự nỗ lực không ngừng trong công tác tuyên truyền và vận động, đời sống của trẻ em và phụ nữ ở vùng cao Tả Ngài Chồ, huyện Mường Khương, đang ngày càng được cải thiện. Hành trình nâng cao nhận thức về bình đẳng giới cho trẻ em Sáng [...]
Lào Cai Online – Chiều ngày 2/12, Ban Quản lý Dự án và Đầu tư xây dựng huyện Bắc Hà đã phối hợp với chính quyền xã Nậm Lúc tổ chức bốc thăm vị trí nhà cho 15 hộ dân thôn Nậm Tông, xã Nậm Lúc (huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai). Đây là các hộ [...]
Lào Cai Online – Ngày 02/12, Ủy ban Nhân dân (UBND) huyện Chiêm Hóa tổ chức Hội nghị gặp mặt Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn huyện năm 2024. Dự hội nghị có các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy; Thường trực Hội đồng nhân dân, lãnh [...]
Lào Cai Online – Sáng 2/12, tại thôn Mường Bát, xã Thống Nhất (thành phố Lào Cai), Thành đoàn Lào Cai chủ trì, phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố, Đảng ủy – HĐND – UBND xã Tả Phời, xã Thống Nhất và các đơn vị đồng hành tổ chức Lễ khởi [...]
Lào Cai Online – Những năm qua, Hội Phụ nữ huyện Bắc Hà đã triển khai xây dựng nhiều mô hình hỗ trợ sản xuất và huy động sự tham gia của hội viên để giúp nhau phát triển kinh tế gia đình. Sự hỗ trợ đó đã giúp nhiều hội viên phụ nữ là [...]
Lào Cai Online – Từ ngày 1/12/2024 đến 1/1/2025, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam, loạt sự kiện với chủ đề “Chợ phiên vùng cao – Chào năm mới 2025” sẽ diễn ra, mang đến trải nghiệm đặc biệt với sự tham gia của gần 200 đồng bào từ nhiều [...]
Lào Cai Online – Là người con của người Dao Tiền, dù đã rời quê lên tỉnh công tác mấy chục năm nhưng ông vẫn luôn đau đáu nỗi niềm khi nhận thấy bản sắc văn hóa của dân tộc mình có nguy cơ mai một. Nghỉ hưu trở về quê hương, ông dành thời [...]
Lào Cai Online – Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, quyết tâm cao, qua 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững huyện Bình Gia đã đạt được nhiều thành quả quan trọng trong công tác xóa đói giảm nghèo. Tuy nhiên, để [...]
Lào Cai Online – Sáng 1/12/2024, Chi hội Thơ và Chi hội Âm nhạc (Hội Văn học – Nghệ thuật tỉnh Lào Cai) tổ chức chương trình giao lưu Tình thơ – nhạc. Tham dự chương trình có các hội viên Chi hội Thơ và Chi hội Âm nhạc thuộc Hội Văn học – Nghệ [...]
Lào Cai Online – Tháng 3/2024, Hà Thị Lĩnh, người con gái dân tộc Thái duy nhất của tỉnh Sơn La, được vinh danh danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) trong đợt phong tặng danh hiệu lần thứ X. Là Đội phó Đội múa của Nhà hát Ca múa nhạc tỉnh Sơn La, chị không [...]