Lào Cai Online – Cây nêu không chỉ là biểu tượng tâm linh mà còn là nét văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào Co tại Quảng Ngãi. Gắn liền với đời sống tinh thần, cây nêu hiện diện trong nhiều nghi lễ quan trọng như lễ hội ăn trâu, múa cà đáo, hay cồng chiêng. Đặc biệt, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng huyện Trà Bồng (18/3/1975 – 18/3/2025), UBND huyện đã tổ chức hoạt động trưng bày và trang trí cây nêu, nhằm tôn vinh giá trị văn hóa của cộng đồng người Co.
Theo Nghệ nhân Nhân dân Hồ Văn Đường (69 tuổi, xã Sơn Trà, huyện Trà Bồng), cây nêu không chỉ là vật trang trí mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Với người Co, dựng cây nêu giúp kết nối con người với thần linh, bảo vệ dân làng khỏi tà ma và mang lại mùa màng bội thu. Vì vậy, vị trí đặt cây nêu vô cùng quan trọng, thường được dựng ở giữa làng hoặc trước nhà trong các dịp lễ hội.
“Lâu lắm rồi, đồng bào Co mới có dịp giao lưu và thể hiện tài nghệ trang trí cây nêu với các địa phương khác. Chúng tôi rất phấn khởi khi nghệ thuật này được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia,” ông Hồ Văn Đường chia sẻ.
Tùy thuộc vào từng vùng mà cây nêu có kiểu dáng và họa tiết trang trí khác nhau. Thông thường, cây nêu của người Co có chiều cao từ 4 đến 8 mét, làm từ tre hoặc gỗ rừng. Phần trang trí gồm lá cây, hoa, vải nhiều màu sắc, mang đậm dấu ấn văn hóa bản địa.
Quảng Cáo
Cây nêu có ba phần chính:
- Gốc nêu: Là nơi buộc trâu trong lễ hiến tế.
- Thân nêu: Được vẽ hoa văn màu đen và đỏ, tượng trưng cho trời và đất. Các bộ gu treo trên thân cây mang hình ảnh điêu khắc tâm linh của người Co.
- Ngọn nêu: Treo các biểu tượng quan trọng như chim chèo bẻo – loài chim bảo vệ mùa màng, được người Co coi là sứ giả của thần linh.
Ngoài ra, lá phướn được đan từ nan nứa, trang trí bằng những họa tiết hình tam giác cân, phối hợp ba màu chủ đạo: đen, đỏ và trắng.
Ông Hồ Văn Thịnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng, cho biết: “Việc công nhận nghệ thuật trang trí cây nêu của người Co là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là niềm tự hào mà còn là động lực để địa phương triển khai kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản.”
Thông qua các hoạt động giao lưu giữa các nghệ nhân, thế hệ trẻ có cơ hội tiếp cận, học hỏi và kế thừa nghệ thuật trang trí cây nêu – một nét văn hóa giàu bản sắc của dân tộc Co.
Thanh Huế
Quảng Cáo Liên Quan
