Chè Shan tuyết Suối Giàng không chỉ là đặc sản vùng cao mà còn là di sản văn hóa, sinh thái của cộng đồng người Mông. Việc xây dựng thương hiệu bền vững cho sản phẩm này đòi hỏi sự kết hợp giữa bản sắc địa phương, khoa học – công nghệ và chiến lược thị trường hiện đại.
Tại Hội thảo “Phát triển và nâng tầm giá trị Trà Shan Tuyết”, ông Hoàng Vĩnh Long – Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam, khẳng định rằng chè Shan tuyết Suối Giàng mang trong mình giá trị tự nhiên, kinh tế và văn hóa độc đáo hiếm nơi nào sánh được. Với nguồn gen cây trồng quý hiếm và câu chuyện gắn liền với đời sống tinh thần của đồng bào Mông, Suối Giàng có đầy đủ tiềm năng để trở thành thương hiệu chè đặc sản cấp quốc gia.
Quảng Cáo
Nằm ở độ cao 900 – 1.400 m, vùng chè cổ thụ Suối Giàng quanh năm được bao phủ bởi khí hậu mát lạnh và mây trời bảng lảng. Cây chè vươn mình trên những triền núi khoáng vi lượng phong phú, tạo nên những búp chè dày, phủ lớp “tuyết” trắng – dấu ấn đặc trưng của Shan tuyết. Hàm lượng polyphenol trong chè cao, hương thơm thanh sâu và vị hậu ngọt dài khiến trà Suối Giàng được giới yêu trà trong và ngoài nước đánh giá rất cao.
Quảng Cáo
Với đồng bào Mông, cây chè không chỉ là sinh kế mà còn là một phần của tín ngưỡng – đời sống, được coi là “cây của trời”, gắn bó qua nhiều thế hệ. Những rừng chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi cũng vì vậy mà trở thành không gian văn hóa sống động, chứa đựng phong tục, câu chuyện và bản sắc riêng của cộng đồng vùng cao.
Hiện toàn vùng có hơn 400 ha chè Shan tuyết cổ thụ, sản lượng 700 – 800 tấn búp tươi mỗi năm. Một số sản phẩm đã đạt chứng nhận OCOP 4 sao và có chỉ dẫn địa lý. Tuy nhiên, sản xuất chè vẫn còn phân tán, chất lượng chưa đồng nhất, bao bì còn nghèo nàn bản sắc và chưa đạt chuẩn xuất khẩu. Trong bối cảnh thị trường trà thế giới cạnh tranh mạnh mẽ, giá trị thương mại của chè Shan tuyết Suối Giàng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.
Ông Hoàng Vĩnh Long cho rằng để chè Shan tuyết Suối Giàng bước ra sân khấu lớn, điều tiên quyết là định vị thương hiệu dựa trên bản sắc văn hóa Mông. Câu chuyện “Chè cổ thụ – Hồn núi – Hương mây Suối Giàng” có thể trở thành nền tảng cho toàn bộ chiến lược nhận diện, từ thiết kế bao bì gắn họa tiết thổ cẩm đến xây dựng nhãn hiệu tập thể đạt chuẩn quốc gia.
Bên cạnh đó, Suối Giàng được khuyến nghị phát triển mô hình chè gắn với du lịch sinh thái – văn hóa. Những rừng chè cổ thụ hoàn toàn có thể trở thành điểm đến trải nghiệm độc đáo, nơi du khách được tự tay hái chè, sao chè, nghe người Mông kể chuyện về cây chè “của trời” và thưởng thức chén trà nóng giữa đại ngàn. Lễ hội Trà Shan Tuyết, nếu tổ chức thường niên, sẽ là kênh quảng bá mạnh mẽ cho thương hiệu.
Về khoa học – công nghệ, các chuyên gia nhấn mạnh ba hướng quan trọng.
Thứ nhất, chuẩn hóa quy trình bằng truy xuất nguồn gốc, áp dụng mã QR và tiến tới chứng nhận hữu cơ quốc tế. Điều kiện tự nhiên của Suối Giàng gần như lý tưởng để đạt chuẩn Organic, điều mà nhiều vùng chè khác không có được.
Thứ hai, đổi mới công nghệ chế biến nhưng vẫn giữ được hương vị truyền thống, bảo tồn những giá trị đặc hữu của Shan tuyết.
Thứ ba, mở rộng nghiên cứu sản phẩm mới như matcha Shan tuyết, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, mỹ phẩm thiên nhiên và các dòng trà trải nghiệm cho du lịch.
Trong bối cảnh thị trường trà cao cấp ngày càng đòi hỏi tiêu chuẩn khắt khe, sự liên kết của “4 nhà” – Nhà nước, Nhà khoa học, Nhà doanh nghiệp và Nhà nông, được xem là chìa khóa. Đặc biệt, đề xuất thành lập Trung tâm trải nghiệm và giới thiệu chè Shan tuyết Suối Giàng hứa hẹn trở thành động lực nâng cao chất lượng, đào tạo kỹ thuật và mở rộng thị trường.
Từ tầm nhìn đó, địa phương được khuyến nghị xây dựng Đề án cấp tỉnh, hoặc cấp quốc gia, về phát triển thương hiệu Chè Shan tuyết Suối Giàng gắn với bản sắc Mông, tiêu chuẩn hóa từ sản xuất đến chế biến, song song với truyền thông số và xúc tiến thương mại quốc tế.
Nếu được triển khai đồng bộ và bài bản, Suối Giàng không chỉ có một sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao mà còn sở hữu một biểu tượng văn hóa, du lịch, sinh thái, góp phần đưa chè Shan tuyết trở thành niềm tự hào của Việt Nam trên bản đồ trà thế giới.
Bạch Dương ( SKV 12:43 Ngày 25/11/25 )
Quảng Cáo Liên Quan
