Lào Cai Online – Đối với người Xa Phó, bếp lửa không chỉ đơn thuần là công cụ dùng để nấu nướng mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong đời sống tâm linh, gia đình và văn hóa dân tộc. Bếp lửa được xem là linh hồn của ngôi nhà, là biểu tượng của sự ấm no, hạnh phúc và là nơi kết nối các thế hệ trong gia đình.
Ở thôn Khe Luộc, xã Thống Nhất, thành phố Lào Cai, mỗi buổi sáng sớm, gia đình ông Xín lại quây quần bên bếp lửa, chuẩn bị bữa ăn cho ngày mới. Mỗi người Xa Phó đều coi bếp lửa là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày. Chia sẻ về điều này, bà Lý Thị Lợi cho biết: “Vào khoảng 3 – 4 giờ sáng, chúng tôi nhóm bếp, xong rồi ăn cơm. Các món ăn của người Xa Phó rất đơn giản, có rau luộc, chim nướng, chuột nướng, nhưng bếp lửa chính là linh hồn của những món ăn ấy.”

Chị Ngô Thị Hương, một người dân tộc Xa Phó khác, chia sẻ thêm: “Bếp lửa gắn bó mật thiết với cuộc sống của chúng tôi. Từ xa xưa đến nay, mọi công việc đều xoay quanh bếp lửa. Mỗi món ăn đều được chế biến bằng bếp lửa, và bếp lửa là một phần không thể thiếu trong đời sống của dân tộc Xa Phó.”
Quảng Cáo
Đối với người Xa Phó, bếp lửa không chỉ là nơi để chế biến thức ăn mà còn là nơi giữ ấm và là trung tâm của gia đình. Những câu chuyện, phong tục và giá trị văn hóa được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác bên bếp lửa, tạo nên những kỷ niệm và sự gắn kết vững chắc giữa các thành viên trong gia đình.

Một nét đặc trưng trong văn hóa của người Xa Phó là quan niệm về việc kiêng dập lửa vào ban đêm. Người dân tin rằng nếu dập tắt bếp lửa vào ban đêm sẽ gặp phải điềm xấu, có thể gây nên những sự cố như mất mùa hoặc con cái bị ốm đau. Chính vì vậy, dù không nấu nướng, người Xa Phó vẫn luôn giữ cho bếp lửa có khói vào sáng sớm, tạo nên không khí ấm áp trong gia đình. Ông Vừ A Xín, Trưởng thôn Khe Luộc, cho biết: “Ngay cả khi không có việc gì để nấu, chúng tôi vẫn phải để bếp có khói vào buổi sáng. Đây là cách để bếp lửa luôn gắn bó với đời sống của con người và thể hiện sự tôn trọng với những giá trị truyền thống.”

Mặc dù xã hội hiện đại ngày nay đã thay đổi, với sự xuất hiện của bếp gas và bếp điện trong nhiều gia đình người Xa Phó, nhưng bếp lửa truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng, đặc biệt trong các dịp lễ Tết, hiếu hỷ. Trong những dịp này, bà con thường trở về bên bếp củi, cùng nhau nấu những món ăn truyền thống, thể hiện lòng kính trọng với cội nguồn và văn hóa dân tộc.
Bữa cơm của gia đình ông Xín hôm nay tuy đơn giản nhưng ấm áp và tràn đầy tình yêu thương. Dù thời gian có thay đổi và nhiều tiện nghi hiện đại xuất hiện, bếp lửa truyền thống vẫn hiện hữu, là biểu tượng của bản sắc và văn hóa riêng của người Xa Phó.
Thuỳ Như
Quảng Cáo Liên Quan