Đề xuất thí điểm cho học sinh học vượt lớp, vượt cấp của Thủ tướng Phạm Minh Chính được kỳ vọng sẽ tạo bước chuyển quan trọng, giúp giáo dục Việt Nam thoát khỏi cách dạy học đồng loạt, mở đường cho những tài năng trẻ phát triển đúng năng lực.
Tại buổi gặp mặt, biểu dương học sinh đoạt giải quốc tế năm 2025 diễn ra ngày 26/12, Phạm Minh Chính đã đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu thí điểm cho học sinh học vượt lớp, vượt cấp, đồng thời xây dựng đề án phát hiện và bồi dưỡng nhân tài trẻ theo hướng linh hoạt, sát thực tiễn. Theo Thủ tướng, đây là yêu cầu cần thiết trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt ở các lĩnh vực mũi nhọn.
Quảng Cáo
Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, Việt Nam hiện thuộc nhóm 21 quốc gia sớm đạt mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc về giáo dục chất lượng đến năm 2030. Trong nhiều năm liền, học sinh Việt Nam luôn nằm trong top 10 quốc gia dẫn đầu tại các kỳ Olympic quốc tế về Toán học, Vật lý, Hóa học, Sinh học và Tin học. Riêng năm học gần nhất, 37 lượt học sinh dự thi Olympic khu vực và quốc tế đều đạt giải, trong đó có 13 huy chương vàng, 16 huy chương bạc và 8 huy chương đồng – những con số cho thấy tiềm năng trí tuệ rất lớn của thế hệ trẻ Việt Nam.
Quảng Cáo
Từ thực tế đó, Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp các bộ, ngành liên quan xây dựng Đề án phát hiện và bồi dưỡng nhân tài trẻ, hoàn thành trong quý I/2026. Đề án cần đề xuất các cơ chế, chính sách mang tính đột phá, như ưu đãi học phí, cấp học bổng, đào tạo song bằng, cũng như thí điểm cho học sinh học vượt lớp, vượt cấp trên cơ sở đánh giá đúng năng lực và sự phát triển toàn diện của các em.
Theo Luật Giáo dục hiện hành, học sinh có sự phát triển sớm về trí tuệ được phép học vượt lớp. Tuy nhiên, trên thực tế, mô hình này còn rất ít được triển khai, phần vì tâm lý xã hội còn quen với cách học “đồng loạt”, phần vì thiếu cơ chế đánh giá và hỗ trợ phù hợp. Trong khi đó, ở một số quốc gia như Trung Quốc, nhiều tài năng đặc biệt đã được tuyển chọn và đào tạo ở bậc đại học từ năm 13 – 14 tuổi, giúp rút ngắn đáng kể con đường phát triển khoa học và nghề nghiệp.
Ở Việt Nam, một số mô hình bước đầu đã được triển khai, như việc Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP.HCM cho phép học sinh phổ thông xuất sắc học trước tín chỉ đại học từ lớp 10. Dù vậy, số lượng học sinh tham gia chưa nhiều và phần lớn vẫn bước vào đại học ở tuổi 18. Điều này cho thấy dư địa đổi mới còn rất lớn nếu có chính sách đồng bộ và quyết liệt hơn.
Không chỉ dừng lại ở học vượt lớp, vượt cấp, Thủ tướng còn yêu cầu tập trung phát triển các trường phổ thông và đại học có thế mạnh trở thành hạt nhân của các mạng lưới đào tạo xuất sắc, đặc biệt trong các lĩnh vực STEM như trí tuệ nhân tạo, công nghệ bán dẫn, vật liệu mới, công nghệ sinh học, cùng với các ngành khoa học xã hội và nhân văn. Song song đó là xây dựng chính sách đặc thù để thu hút nhân tài, nhà khoa học, chuyên gia giỏi là người Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia quốc tế về làm việc, giảng dạy, nghiên cứu tại Việt Nam.
Đề xuất thí điểm học vượt lớp, vượt cấp không chỉ là câu chuyện của ngành giáo dục, mà còn gắn với văn hóa học tập và tư duy xã hội. Khi mỗi học sinh được nhìn nhận như một cá thể với năng lực và nhịp phát triển riêng, giáo dục sẽ trở nên nhân văn hơn, tạo động lực cho sáng tạo và khát vọng vươn lên. Đây cũng là nền tảng quan trọng để Việt Nam nuôi dưỡng thế hệ công dân mới – tự tin, hội nhập và đủ năng lực đóng góp cho sự phát triển bền vững của đất nước trong tương lai.
Quảng Cáo Liên Quan
