Lào Cai Online – Tại cửa khẩu quốc tế Lào Cai, hoạt động buôn lậu không còn là những phi vụ nhỏ lẻ mà đã trở thành một guồng máy trơn tru, vận hành theo hệ thống tinh vi, được tổ chức bài bản, có sự tiếp tay của một số cán bộ quản lý và lợi dụng kẽ hở trong chính sách dành cho cư dân biên giới.
Chính sách ưu đãi cho cư dân vùng biên được xây dựng nhằm khuyến khích giao thương nhỏ lẻ, hỗ trợ giảm nghèo. Theo đó, người dân được phép mang hàng hóa trị giá không quá 2 triệu đồng/lần, tối đa 4 lần/tháng mà không chịu thuế. Tuy nhiên, qua thời gian, chính sách này đã bị biến tướng thành “bình phong” để các đối tượng tổ chức buôn lậu chuyên nghiệp hợp pháp hóa hàng cấm, đặc biệt là các mặt hàng thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc.
Quảng Cáo
Một mạng lưới “cửu vạn vali” được hình thành, gồm những người dân bản địa hoặc có hộ khẩu tỉnh Lào Cai. Họ được thuê mang hàng từ Trung Quốc về Việt Nam qua hình thức xách tay, chia nhỏ thành từng kiện trong vali cỡ lớn, tránh né các quy định về buôn lậu có tổ chức. Mỗi người đi một ít, nhưng khi tập kết lại sau cửa khẩu, số lượng hàng lên đến cả tấn.
Quảng Cáo
“Chỉ cần một chiếc sổ thông hành, ai cũng có thể trở thành một mắt xích trong chuỗi vận chuyển”, một người trong cuộc chia sẻ. Hàng hóa chủ yếu là xúc xích, lạp xưởng, nội tạng… được đóng gói kín, vận chuyển ngang nhiên vào nội địa mà không cần hóa đơn, kiểm định chất lượng hay bất kỳ thủ tục kiểm soát nào.
Không chỉ dừng lại ở việc dùng vali kéo, một số đối tượng còn nghĩ ra chiêu trò cực kỳ liều lĩnh: trực tiếp “đóng gói” hàng lên cơ thể. Những “tủ đông di động” người thật – trong trang phục bình thường – thực chất đang vận chuyển lạp xưởng, xúc xích đông lạnh quấn quanh người, từ ngực, lưng cho tới đùi, bụng và cả vùng kín.
Vào những ngày lạnh dưới 10 độ C, người vận chuyển vẫn phải dán chặt hàng vào cơ thể bằng băng keo, chịu đựng cảm giác buốt thấu xương để đổi lấy vài trăm nghìn mỗi chuyến. Một số người sẵn sàng thực hiện 3-4 chuyến/ngày, bất chấp nguy cơ bệnh tật, chỉ mong đủ tiền trang trải cuộc sống.
Các chốt kiểm soát tại khu vực cầu cạn – nơi giáp ranh Việt – Trung – trở thành điểm trung chuyển, nơi hàng hóa được xé lẻ, hợp thức hóa như đồ tiêu dùng cá nhân. Từ đây, hàng được tuồn vào nội địa bằng “xe ma”, xe tải không biển số hoặc xe cắt mui, cải hoán để vận chuyển thực phẩm lậu, đi xuyên qua các chốt liên ngành nhờ mối quan hệ hoặc những cái bắt tay ngầm.
Quan sát khu vực thị trấn Hà Khẩu (Trung Quốc) – đối diện cửa khẩu Lào Cai – có thể thấy hàng trăm kho hàng, ki-ốt đông lạnh hoạt động rầm rộ như trung tâm hậu cần. Bên trong là các tủ đông chứa đầy thực phẩm chờ ngày sang Việt Nam.
Quá trình vận chuyển diễn ra chuyên nghiệp đến mức tưởng như một mô hình logistics hiện đại. Hàng được đặt qua điện thoại, người nhận chỉ việc đến lấy và kéo vali về nước. Không hóa đơn, không thuế má, không kiểm định, không truy xuất nguồn gốc.
“Cửu vạn” thì hợp pháp nhờ hộ khẩu vùng biên. Xe vận chuyển thì không biển số. Hàng hóa thì chia nhỏ, nằm ngoài ngưỡng xử lý hình sự. Cán bộ hải quan thì không ít người làm ngơ. Mọi thứ như thể một dây chuyền được bôi trơn kỹ lưỡng, vận hành nhịp nhàng giữa ban ngày, giữa chốn thông quan.
Thủ đoạn buôn lậu ngày càng tinh vi, quy mô ngày càng lớn, trong khi cơ chế giám sát còn nhiều bất cập. Ranh giới giữa buôn bán hợp pháp và buôn lậu quá mong manh, khi chính sách nhân đạo bị lợi dụng, và lực lượng chức năng thiếu quyết liệt hoặc tiếp tay.
Nếu không xử lý nghiêm, các cửa khẩu – đặc biệt như Lào Cai – sẽ tiếp tục là điểm nóng của thực phẩm bẩn, hàng giả, hàng không kiểm định tuồn sâu vào nội địa, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng.
Thanh Huế
Quảng Cáo Liên Quan
